Πάνε περισσότερα από 20 χρόνια τότε που ένας 24χρονος, ο Τζιανλουίτζι Λεντίνι έγινε ο ακριβότερος ποδοσφαιριστής του κόσμου, όταν μεταγράφηκε από την Τορίνο στη Μίλαν, αντί του μυθικού για την εποχή ποσού των 15,7 εκατ. ευρώ. Βέβαια, τότε, δεν υπήρχε το ευρώ, μόνον τα εθνικά νομίσματα, αλλά το ποσόν είχε θεωρηθεί τόσο προκλητικό που ακόμη και το Βατικανό έβγαλε ανακοίνωση, καταδικάζοντας την αλόγιστη σπατάλη.
Ήταν οι εποχές της «φρεσκαδούρας» του «cavalliere» στη Μίλαν, που δεν υπολόγιζε το χρήμα. Τρία χρόνια μετά το ρεκόρ του «άτυχου» Λεντίνι (ο οποίος ένα χρόνο μετά τη μεταγραφή του στη Μίλαν είχε ένα τροχαίο που παραλίγο να του κοστίσει τη ζωή και τον κράτησε για καιρό σε κώμα) ήρθε η δικαστική απόφαση στην προφυγή Μποσμάν και η μεταγραφική αγορά, «απελευθερώθηκε» (αυτή είναι η οικονομική ορολογία όταν μπαίνουμε στον αστερισμό της οικονομικής φούσκας). Μια τεράστια «φούσκα» γεννήθηκε που τροφοδοτούνταν κυρίως από τα χρήματα της τηλεόρασης και έφθασε στο απόγειό της με τη μεταγραφή του Κριστιάνο Ρονάλντο το 2009, από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στη Ρεάλ, αντί του εξωφρενικού ποσού των 93,9 εκατ. ευρώ.
Ο ανταγωνισμός της σπατάλης άρχισε να δημιουργεί μεγάλες μαύρες τρύπες ελλειμμάτων που κατάπιαν ολόκληρες ομάδες και κατέστρεψαν ζωές και όνειρα. Το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, μίας κρίσης της καπιταλιστικής οικονομίας του άυλου χρήματος, συμπαρέσυρε όπως ήταν φυσικό και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Η ΟΥΕΦΑ και αρκετές επαγγελματικές λίγκες, κατάλαβαν ότι πρέπει να μπουν κανόνες στην οικονομική συμπεριφορά και όρια στις δαπάνες γιατί το παιχνίδι θα κατέληγε να έχει δέκα - δώδεκα οικονομικούς γίγαντες που θα έπαιζαν μπάλα πάνω στα κουφάρια δεκάδων ομάδων. Αν κάποιος παρατηρήσει τα οικονομικά στοιχεία και την εξέλιξή τους στο πιο πλούσιο πρωτάθλημα του κόσμου, αυτό της Πρέμιερ Λιγκ, θα διαπιστώσει ότι οι ομάδες κατευθύνονταν σε έναν γκρεμό, με σπασμένα τα φρένα.
Συμφωνα λοιπόν με τους ισολογισμούς των ομάδων για την περίοδο 2011/12 από τα συνολικά τους έσοδα που έφταναν τα 2,4 δισ. στερλίνες, κάτι περισσότερο από τα 2/3 δηλαδή ένα ποσό γύρω στο 1,6 δισ. πήγε σε μισθούς και συμβόλαια ποδοσφαιριστών. Κατά μέσον όρο οι ομάδες ξόδευαν το 67% των εσόδων τους σε μισθούς, ενώ τις δύο προηγούμενες χρονιές, αντίστοιχα, ξόδευαν το 68% και 69%. Συνολικά, την τριετία 2009/12 ξόδεψαν 4,5 δισ. στερλίνες περίπου 5,5 δισ. ευρώ. Σημειώστε ότι από τον Οκτώβριο του 2011 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012 για προμήθειες μάνατζερ ξοδεύτηκαν 77 εκατομμύρια στερλίνες. Οι ζημιές που παρουσίασαν την περίοδο 2009/10 οι 16 από τις 20 ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ έφθασαν τα 484 εκατ. στερλίνες, την επόμενη χρονιά έπεσαν στα 361 εκατ. ενώ την περίοδο 2011/12 που έπρεπε να είχαν ήδη μπει στην διαδικασία συμμόρφωσης με τους περιορισμούς του financial fair play, ζημιές παρουσίασαν οι 12 από τις 20 ομάδες οι οποίες έφθασαν τα 205 εκατ. στερλίνες. Οι συσσωρευμένες τους ζημιές, όμως, παραμένουν λίγο πάνω από τα 3 δισ. ευρώ.
Το επίπεδο αμοιβών του υπόλοιπου προσωπικού -εκτός ποδοσφαιριστών- που απασχολούνται με συμβόλαιο βρίσκεται στα όρια της ανεκτής διαβίωσης, με την εξαίρεση των γενικών διευθυντών των ομάδων που πληρώνονται πολύ καλύτερα από διευθυντές σε άλλες επιχειρήσεις με ανάλογο κύκλο εργασιών. Σε ειδικότητες που οι εργαζόμενοι απασχολούνται ως ωρομίσθιοι, οι αμοιβές είναι απαράδεκτα χαμηλές. Σε μία έρευνα που έκανε το 2008 το δίκτυο fair play network, διαπίστωσε πως από το 1992, οι αμοιβές των ποδοσφαιριστών, τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τα εισιτήρια διαρκώς αυξάνονταν, ενώ οι αμοιβές του υπόλοιπου προσωπικού, διαρκώς μειώνονταν. Οι καθαρίστριες, οι απασχολούμενοι σε καντίνες και άλλες υπηρεσίες του γηπέδου, όπως και όσοι είναι επιφορτισμένοι με την πώληση του περιοδικού της ομάδας την ημέρα του αγώνα, δεν πληρώνονταν με περισσότερες από 5,52 στερλίνες την ώρα, γεγονός που ανάγκασε τον δήμαρχο του Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον, να ζητήσει δημοσίως να αυξηθούν σε ένα ανεκτό επίπεδο διαβίωσης. Την περασμένη εβδομάδα, έγινε έντονη κριτική στις διαφημίσεις της Ρέντινγκ και της Σουόνσι αλλά και πολλών άλλων ομάδων, που ζητούσαν πτυχιούχους πανεπιστημίου και κατόχους μεταπτυχιακών για να εργαστούν, ΔΩΡΕΑΝ, στο τμήμα ανάλυσης δεδομένων της απόδοσης ποδοσφαιριστών.
Και αν η «φούσκα» και το οικονομικό της πρόσωπο στην Αγγλία εντυπωσιάζει λόγω των μεγεθών, στην Ελλάδα, δεν πήγαμε καθόλου πίσω σε επίδειξη σπατάλης -ειδικά την εποχή του χρηματιστηρίου και όχι μόνο- γεγονός που σήμερα πληρώνουμε. Σκεφτείτε μόνο τον οικονομικό παραλογισμό των «πολυμετοχικών» που τόσο μίκρυνε τον ΠΑΟ ή τη μεγαλομανία που περικύκλωσε την ΑΕΚ μετά τη σωτηρία με το άρθρο 44 και την έριξε σε μία τεράστια μαύρη τρύπα.
Πηγή: SportDay