Αν σκεφθεί κάποιος ότι η υπερβολή είναι χαρακτηριστικό του σύγχρονου επαγγελματικού ποδοσφαίρου, ειδικά εκεί όπου κυκλοφορεί πολύ χρήμα όπως το αγγλικό, για παράδειγμα, ένας τέτοιος τίτλος αντανακλά μια πραγματικότητα. Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου του Ντέιβιντ Κον που κυκλοφόρησε πριν 20 μέρες σχεδόν στη Βρετανία.

Ο Κον είναι αρθρογράφος της «Guardian» και ένας από τους πιο γνωστούς επικριτές της απληστίας του αγγλικού επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Πολύ συχνά, ο Κον πραγματοποιεί τη σύγκριση της δομής του αγγλικού με το γερμανικό ποδόσφαιρο και δεν στέκεται στα νούμερα ή τα μεγέθη τόσο, όσο στο μοντέλο ιδιοκτησίας και τη συμμετοχή των μελών. Ο Κον, με το βιβλίο του, προφασίζεται ότι θέλει να διηγηθεί την ιστορία της αγαπημένης του ομάδας, της Μάντσεστερ Σίτι, από τη δημιουργία της Πρέμιερ Λιγκ.

Εκείνο που κάνει, όμως, πραγματοποιώντας εκτεταμένη αναφορά στο αγγλικό ποδόσφαιρο πριν από τη σκοτεινή δεκαετία του '80, είναι να δείξει την ευρεία του απήχηση στις μάζες και τη διαφορετική του εικόνα που δεν στοχεύει στην εμπορευματοποίηση. Ένα από τα χαρακτηριστικά που ανοίγει τον δρόμο στον παραλογισμό και την καταστροφή των ομάδων. Ο Κον αναφέρει, χαρακτηριστικά, την περίπτωση του Κεν Μπέιτς της Λιντς Γιουνάιτεντ, η οποία το 2001 είχε φθάσει στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ και 2 χρόνια μετά, πτώχευσε. Ο Μπέιτς είχε δανειστεί το εξωφρενικό για την εποχή ποσό των 96 εκατ. ευρώ, σε 9 μήνες μέσα «για να ζήσει η ομάδα του, το όνειρο». Ένα όνειρο που έγινε εφιάλτης όχι μόνο για τη Λιντς αλλά και για 56 ακόμη ομάδες που οδηγήθηκαν σε αναγκαστική διαχείριση ή διάλυση, από την ημέρα δημιουργίας της Πρέμιερ Λιγκ, από την ημέρα δηλαδή, που άρχισαν να εισρέουν στις ομάδες τα έσοδα της τηλεόρασης.

Πριν από το 1992 οι υποθέσεις διάλυσης ή αναγκαστικής οικονομικής διαχείρισης δεν ήταν περισσότερες από έξι από τα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Κον, επικεντρώνεται, βέβαια, περισσότερο στο αγγλικό ποδόσφαιρο, αλλά κάνει σαφές ότι ο κίνδυνος υπάρχει για όλο το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο που κρύβεται πίσω από τη λάμψη του Τσάμπιονς Λιγκ. Το αγγλικό ποδόσφαιρο, αυτό της Πρέμιερ Λιγκ κυρίως, πολλοί υποστηρίζουν πως για τη Βρετανία είναι ό,τι το πετρέλαιο για κάποια αραβικά κράτη. Η εθνική Αγγλίας, όμως, δεν έχει δει διάκριση από το 1966 και η εικόνα των Άγγλων στις μικρές εθνικές είναι τραγική.

Η άμυνα της Ευρώπης

Σε σχέση με την Αγγλία, όμως, η ΟΥΕΦΑ διαμορφώνει μηχανισμούς προστασίας ή τουλάχιστον προσπαθεί. Το financial fair play είναι το εργαλείο που διαμόρφωσε και συνεχίζει να εμπλουτίζει, για να βάλει μία τάξη στα οικονομικά του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Τα πολλά χρήματα που έδωσε η τηλεόραση στις ομάδες, δημιούργησαν γίγαντες και ζητιάνους. Διαμόρφωσαν ένα πλαίσιο ανταγωνισμού χωρίς κανόνες που έγινε σκέτη ζούγκλα μετά την απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου στην υπόθεση Μποσμάν.

Οι ποδοσφαιρικές ομάδες άρχισαν να λειτουργούν σαν επιχειρήσεις χωρίς να έχουν ούτε τις δομές, ούτε την εμπειρία αλλά ούτε και τα στελέχη που θα τις βοηθούσαν να διαχειριστούν το νέο περιβάλλον. Τώρα, οι κανόνες που έχει εκπονήσει η ΟΥΕΦΑ έχουν αρχίσει να τίθενται σε ισχύ και ισχύουν για όλους. Κι από αυτό το σημείο φαίνεται ότι ξεκινά το πρόβλημα, αφού οι κανόνες του financial fair play μοιάζουν με τους κανόνες της ΟΝΕ που θέσπισε το Μάαστριχτ. Γνωρίζουμε τώρα ότι σε διαφορετικού μεγέθους και δυνατοτήτων οικονομίες, η εφαρμογή των ίδιων κανόνων ευνοεί τους ισχυρότερους και φέρνει τους αδύνατους σε δεινή θέση.

Κάτι ανάλογο είναι πιθανό να συμβεί και στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Οι πολύ μεγάλοι σύλλογοι που έχουν εξελιχθεί σε παγκόσμια brand names είναι αμφίβολο αν θα δεχτούν κανόνες που μπορεί να περιορίσουν την επέκτασή τους. Για παράδειγμα, η επένδυση που φιλοδοξεί να πραγματοποιήσει η Ρεάλ στα αραβικά εμιράτα, μπορεί να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Μία τέτοια επένδυση, δεν μπορεί να γίνει χωρίς δανεισμό, θα της το απαγορεύσουν;


Περιορίζονται οι δεινόσαυροι;

Οι ομάδες αυτού του μεγέθους, ας πούμε της πρώτης δεκάδας-δωδεκάδας της ετήσιας λίστας της Deloitte, επεκτείνονται πολύ μακρύτερα από τη χώρα τους και, κυρίως, από την ήπειρο. Κι όταν η επέκτασή τους σε τέτοιο εύρος τούς δίνει την ευκαιρία να μεγαλώσουν τα έσοδά τους και προφανώς τις δαπάνες τους έξω από τα όρια που θέτει η ΟΥΕΦΑ, πώς θα τους απαγορεύσεις να κυνηγήσουν ευκαιρίες για επιπλέον έσοδα; Και πιθανόν, η απαγόρευση να μην αφορά μόνο τα όρια που θέτει το financial fair play αλλά και το καλαντάρι των αγωνιστικών υποχρεώσεων. Όλες οι μεγάλες ομάδες θα κάνουν περιοδείες σε Κίνα, ΗΠΑ, Ινδία, Νότιο-Ανατολική Ασία, θα παίζουν παιχνίδια όπως το παραδοσιακό πρωταθλητή-κυπελλούχου, θα κυνηγούν αγορές μέσα στις οποίες θέλουν να δραστηριοποιηθούν για να μεγαλώσουν τα έσοδά τους. Πώς θα τους περιορίσεις; Μήπως έτσι τους διώχνεις;

ΠΗΓΗ: Sportday
 

Ποδόσφαιρο SPORTS