Δώδεκα χρόνια έχουν περάσει από τη μέρα που ο Χρήστος Αντωνιάδης, ο ποιητής, ο στιχουργός, ο γιατρός νευροχειρούργος, άνθρωπος που γεγύρωσε δεκαετίες απουσίας από τον ιστορικό Πόντο και έφερε την ποντιακή διάλεκτο στο σήμερα, έφυγε από τη ζωή, με τον ποντιακό κόσμο να στερείται μια προσωπικότητα του πνεύματος, του οποίου η ανησυχία για τη διάσωση αυτής της γλώσσας «που φόρτωσε ο Ιάσονας πριν 2700 χρόνια επάνω στην Αργώ και την κουβάλησε και έζησε εκεί επί 27 αιώνες» είχε γίνει βάσανος αλλά και ευλογία για τον ίδιο, αφού κατέστη κυνηγός λέξεων.

Η ψυχή του Χρήστου Αντωνιάδη ζει μέσα από τα τραγούδια που έγραψε, αλλά και την αγάπη του για την ποντιακή διάλεκτο, που αποτελεί παρακαταθήκη για τις νέες γενιές. Ο αείμνηστος ποιητής μας μιλά μέσα από την κληρονομιά που άφησε. Ένα από τα τελευταία του έργα ήταν η μετάφραση της Μήδειας του Ευριπίδη στα ποντιακά, ένα βιβλίο που η οικογένεια του εξέδωσε εννιά χρόνια μετά τον θάνατό του.

«Κάπως ας έτον κι Αργώ το φτεροτόν καράβιν ασά συμπληγολίθαρα καμίαν μ’ εδεβένεν, μ’ έσκιζεν πέραν περού τα γερανέα κάσα», γράφει στο βιβλίο του «Μήδεια – Η Τραγωδία του Ευριπίδη στην Ποντιακή Διάλεκτο», το οποίο αναμένεται να παρουσιαστεί από το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ και την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, την Τρίτη, 14 Οκτωβρίου 2025, στις 19:00, στο κτήριο της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 1ος όροφος, αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας»).

«Ο Θρήνος της Μήδειας στα Ποντιακά» είναι ο τίτλος της ξεχωριστής εκδήλωσης πολιτισμού και μνήμης, η οποία είναι αφιερωμένη σε ένα έργο-γέφυρα ανάμεσα στην αρχαία τραγωδία και την ποντιακή ψυχή.

Ο τίτλος «Νε πατρίδαν, νε οσπίτ έχω, νε γλυτωμονήν» («Μήδεια») συνοψίζει το υπαρξιακό δράμα της ηρωίδας, αλλά και το διαχρονικό βίωμα του ξεριζωμού και της απώλειας — κοινό σημείο αναφοράς για τον ελληνισμό του Πόντου. Η μετάφραση του Χρήστου Αντωνιάδη δεν είναι μόνο γλωσσική απόδοση, αλλά μια εσωτερική μεταγραφή της τραγωδίας σε ποντιακό πολιτισμικό κώδικα, όπου ο λόγος του Ευριπίδη διασταυρώνεται με τον ρυθμό και το ήθος των παραδοσιακών ποντιακών θρήνων.

Ο Χρήστος Αντωνιάδης υπήρξε μια πολυδιάστατη προσωπικότητα – συνθέτης, επιστήμονας, διανοούμενος, άνθρωπος του πολιτισμού. Η ενασχόλησή του με τη Μήδεια αποτελεί την κορύφωση της προσπάθειάς του να αναδείξει τη δυναμική της ποντιακής γλώσσας ως φορέα πανανθρώπινων αξιών και συναισθημάτων.

Η μετάφρασή του, όπως σημειώνουν όσοι τη μελέτησαν, διακρίνεται για την πιστότητα στο πρωτότυπο και την ποιητική αυθεντικότητα, συνδέοντας την αρχαία ελληνική δραματουργία με τη ζωντανή μνήμη ενός λαού που βίωσε την εξορία, τη νοσταλγία και την αναζήτηση πατρίδας.

Η εκδήλωση αναμένεται να συγκεντρώσει ανθρώπους των γραμμάτων, της επιστήμης και της ποντιακής κοινότητας, σε μια γιορτή πολιτισμού που συνδέει το αρχαίο με το σύγχρονο, το εθνικό με το οικουμενικό.

 Πληροφορίες

 Τρίτη, 14 Οκτωβρίου 2025, 19:00
 Αίθουσα “Γεώργιος Καράντζας”, ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, Αθήνα)
 Ο Θρήνος της Μήδειας στα Ποντιακά – Χρήστος Αντωνιάδης (1950-2013)

Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.

Ένα έργο που δεν αποτελεί απλώς φιλολογικό επίτευγμα, αλλά μια πράξη πολιτισμικής δικαίωσης για τη γλώσσα, τη μουσική και το βίωμα του Πόντου.

Το έργο του Αντωνιάδη για τη Μήδεια μιλά τη γλώσσα των προγόνων τους — και συγκινεί όλους όσοι δεν ξέχασαν από πού ξεκίνησαν.

Ποιός ήταν ο Χρήστος Αντωνιάδης

Ο Χρήστος Αντωνιάδης, διακεκριμένος νευροχειρουργός, πανεπιστημιακός δάσκαλος και δημιουργός του Πόντου, γεννήθηκε το 1950 στην Ξηρολίμνη Κοζάνης, καταγόμενος από προσφυγική οικογένεια της Ματσούκας του Πόντου. Από νωρίς ξεχώρισε για το ήθος, τη φιλομάθειά του και τη βαθιά αγάπη του για την επιστήμη και τον πολιτισμό.

Επιστημονική και ακαδημαϊκή πορεία

Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το 1976 μετέβη στη Γερμανία για μεταπτυχιακές σπουδές. Το 1982 αναγορεύτηκε Διδάκτορας της Νευροχειρουργικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Ουλμ, ενώ εργάστηκε ως Επιμελητής και Ειδικός Νευροχειρουργός στη Νευροχειρουργική Κλινική του Μπίλεφελντ.

Το 1986 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου υπηρέτησε ως Επιμελητής Β’ του Ε.Σ.Υ. στην Πανεπιστημιακή Νευροχειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ.
Στη συνέχεια εργάστηκε στο Νευροχειρουργικό Τμήμα της Κλινικής του Αγίου Λουκά Θεσσαλονίκης (1992–1999) και κατόπιν στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης (2000–2013).

Το 1998 εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής Νευροχειρουργικής του ΑΠΘ, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εκπαίδευση μιας νέας γενιάς ιατρών. Ανέπτυξε καινοτόμα μέθοδο για την αντιμετώπιση χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων, μειώνοντας θεαματικά τα ποσοστά υποτροπών και μηδενίζοντας τη θνητότητα.

Το ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει πάνω από 150 επιστημονικές εργασίες που δημοσιεύτηκαν σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά και παρουσιάστηκαν σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ο άνθρωπος του πολιτισμού και της ποντιακής ψυχής

Πέρα από τη λαμπρή του επιστημονική πορεία, ο Χρήστος Αντωνιάδης υπήρξε ποιητής και στιχουργός στην ποντιακή διάλεκτο. Οι στίχοι του, γεμάτοι μνήμη, νοσταλγία και αξιοπρέπεια, μελοποιήθηκαν και δισκογραφήθηκαν, αφήνοντας βαθύ αποτύπωμα στη σύγχρονη ποντιακή δημιουργία.

Τα έργα του περιλαμβάνουν:

Το Συναπάντεμαν (1994)

Πατρίδα μ’ αραεύω σε (1997)

Μαυροθάλασσα (1999)

Meliris (2011)

Πισάγκωνα δεμένος (2012)

Οι στίχοι του ερμηνεύτηκαν από κορυφαίους Πόντιους καλλιτέχνες, όπως οι Στέλιος Καζαντζίδης, Χρύσανθος Θεοδωρίδης και Στάθης Νικολαΐδης, καθιερώνοντάς τον ως έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους εκφραστές της ποντιακής παράδοσης.

Η «Μήδεια» και το τέλος

Η μετάφραση της «Μήδειας» του Ευριπίδη στην ποντιακή διάλεκτο, έργο ζωής και πνευματικής πληρότητας, αποτελεί το μοναδικό του πεζό συγγραφικό έργο.
Με αυτό το εγχείρημα, ο Αντωνιάδης επιχείρησε μια γλωσσική και πολιτισμική γέφυρα ανάμεσα στην αρχαία ελληνική τραγωδία και το ποντιακό βίωμα, αποδεικνύοντας πως η ποντιακή γλώσσα διαθέτει ποιητική δύναμη και εκφραστική πληρότητα ικανή να αποδώσει τα πανανθρώπινα νοήματα του αρχαίου δράματος.

Ο Χρήστος Αντωνιάδης «έφυγε» το 2013, αφήνοντας πίσω του μια διπλή παρακαταθήκη — επιστημονική και πολιτισμική.

Ως γιατρός υπηρέτησε τον άνθρωπο.

Ως δημιουργός, ύμνησε την ψυχή του Πόντου.

Η ζωή και το έργο του παραμένουν παράδειγμα ήθους, γνώσης και δημιουργικής ελληνικότητας.

ΠΗΓΗ: PontosVoice.com