Αλωνίζουν τα τουρκικά αλιευτικά σε Αιγαίο και Ιόνιο επί έναν μήνα! Όπως καταγγέλει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», το οποίο δημοσιοποιεί και χάρτη, περίπου 32 τουρκικά σκάφη – κυρίως αλιευτικά γρι-γρι και ρυμουλκά – που μεταφέρουν κλωβούς με ζωντανό τόνο, παρουσιάζουν ύποπτη και παρατεταμένη παρουσία στα ελληνικά νερά, σύμφωνα με τα ευρήματα του .
Τα πλοία, που φέρονται να ταξιδεύουν από τη Μάλτα προς την Τουρκία, παραμένουν επί εβδομάδες – συχνά για διάστημα άνω των δύο εβδομάδων – στο Αιγαίο και το Ιόνιο, επικαλούμενα τεχνικές βλάβες, ενώ παράλληλα καταγράφονται ανεξήγητες εν πλω συναντήσεις μεταξύ τους και κινήσεις που εγείρουν ερωτήματα για την πραγματική τους δραστηριότητα.
Το Ινστιτούτο καταγράφει στενά την πορεία και τις ενέργειες των σκαφών μέσω των ερευνητικών του πλοίων, πολιτών-παρατηρητών και ανάλυσης των ηλεκτρονικών ιχνών (AIS). Όπως σημειώνει, αρκετά από τα σκάφη επιχειρούν να διαπλεύσουν το Αιγαίο ακόμη και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες – κάτι που δεν συνάδει με το αφήγημα των «βλαβών» και ενισχύει την υπόνοια σκόπιμης καθυστέρησης ή προσπάθειας αποφυγής ελέγχων σε ανοιχτά ύδατα.
Ένα από τα πλέον ανησυχητικά ερωτήματα αφορά τη σίτιση των μεταφερόμενων τόνων: για τη διατήρηση τόσων ζωντανών ψαριών σε κλωβούς επί εβδομάδες απαιτούνται καθημερινά τεράστιες ποσότητες τροφής – εκτιμώμενες σε χιλιάδες κιλά άγριων ψαριών – χωρίς να είναι σαφές πού και πώς γίνεται αυτή η αλιεία, ούτε αν υπόκειται σε έλεγχο.
Παράλληλα, το «Αρχιπέλαγος» αναδεικνύει ένα κρίσιμο ζήτημα: την εμφανή απουσία των αρμόδιων ευρωπαϊκών ελεγκτικών μηχανισμών, όπως το Κοινό Σχέδιο Επιθεώρησης (Joint Inspection Scheme), που προβλέπει συντονισμένες επιθεωρήσεις από τη Frontex και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ελέγχου της Αλιείας. Οι οργανισμοί αυτοί είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των κανονισμών της ICCAT (Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση του Τόνου), μεταξύ άλλων για τον έλεγχο της νομιμότητας της αλιείας και της διακίνησης των αλιευμάτων. Ωστόσο, όπως καταγγέλλεται, κατά το επίμαχο διάστημα δεν έχει υπάρξει παρουσία επιθεωρητικών σκαφών στα ελληνικά ύδατα.
Τα σκάφη επιχειρούν να διαπλεύσουν το Αιγαίο ακόμη και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες – κάτι που δεν συνάδει με το αφήγημα των «βλαβών» και ενισχύει την υπόνοια σκόπιμης καθυστέρησης ή προσπάθειας αποφυγής ελέγχων σε ανοιχτά ύδατα.
Η ICCAT έχει ορίσει ετήσια εθνική ποσόστωση αλιείας τόνου για την Τουρκία στους 2.600 τόνους, ενώ η Μάλτα συμμετέχει στην ευρωπαϊκή κατανομή των συνολικών 21.503 τόνων. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με διεθνείς και ευρωπαϊκές εκθέσεις, υπάρχει εδώ και χρόνια μια «παράλληλη» πραγματικότητα: η ύπαρξη ενός άτυπου δικτύου παράνομης αλιείας και διακίνησης τόνου, στο οποίο εμπλέκονται – μεταξύ άλλων – Τουρκία, Ιταλία και Μάλτα. Το αποτέλεσμα είναι η παράκαμψη των ποσοστώσεων και η εξαγωγή πολύ μεγαλύτερων ποσοτήτων προς αγορές της Ασίας, ιδίως Ιαπωνίας, Κορέας και Κίνας.
Οι τιμές στις δημοπρασίες τόνου μπορούν να φτάσουν σε εξωπραγματικά επίπεδα: χαρακτηριστικά, ψάρι πουλήθηκε στην Ιαπωνία προς 2,7 εκατομμύρια ευρώ (€10.266/κιλό). Η εμπορία τόνου – νόμιμη και παράνομη – αποτελεί μια παγκόσμια βιομηχανία δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Ας μην ξεχνάμε ότι η παγκόσμια αγορά Τόνου (νόμιμη και παράνομη) έχει τζίρο δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Στις κεντρικές δημοπρασίες Τόνου στην Ιαπωνία έχουν αγγίξει τιμές ρεκόρ έως και 2.7 εκατομμύρια ευρώ για ένα ψάρι (€10,266 ανά κιλό), ενώ γενικότερα οι Τόνοι καταλήγουν και σε άλλες μεγάλες αγορές της Ασίας (π.χ. Κορέα, Κίνα) και σε άλλες διεθνείς αγορές.
Η Τουρκία, πέραν της εξαγωγής, εκτρέφει τον τόνο σε μονάδες πάχυνσης, οι οποίες απαιτούν μεγάλες ποσότητες τροφής: για κάθε τόνο τόνου που παράγεται, απαιτούνται κατά μέσο όρο 9 τόνοι άγριων ψαριών, όπως κολιός, σαρδέλα και σκουμπρί. Αυτό το μοντέλο εντείνει δραματικά την υπεραλίευση είδη που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση πληθυσμού στη Μεσόγειο.
Καταλήγοντας, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος υπογραμμίζει πως η καταγγελία δεν ενέχει εθνικιστικά κίνητρα, αλλά στοχεύει αποκλειστικά στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τα οποία βρίσκονται πλέον σε οριακή κατάσταση.
Η απουσία ουσιαστικών ελέγχων, τονίζει, αναδεικνύει όχι μόνο την αδυναμία, αλλά και την πολιτική απροθυμία για την εφαρμογή των κανονισμών. Παρά τη διάθεση σημαντικών δημόσιων πόρων, η Frontex φέρεται να περιορίζει τη δράση της αποκλειστικά στο πεδίο της μετανάστευσης, παραμελώντας άλλες κρίσιμες αρμοδιότητες. Αντίστοιχα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ελέγχου της Αλιείας παραμένει άφαντος, σε μια περίοδο που η υπεραλίευση αποδεκατίζει τα αποθέματα των θαλασσών της Μεσογείου.
ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr