Οι δύο κερκόπορτες της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα!

Στις 27 Μαΐου 2025 θεσπίστηκε ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για την Άμυνα και την Ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE), με τον οποίο η Τουρκία δυστυχώς θα βρει τρόπο να συμμετάσχει στη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα βασικά προβλήματα του συγκεκριμένου κανονισμού του ευρωπαϊκού συμβουλίου είναι δύο, τα οποία ταυτόχρονα αποτελούν κερκόπορτες που επιτρέπουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα.

Η πρώτη μεγάλη κερκόπορτα είναι ο αποκλεισμός του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου από τη συναπόφαση του κανονισμού. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι αποφάσεις λαμβάνονται με τη συνήθης διαμορφωτική διαδικασία που είναι συνυπόφαση τόσο του Κοινοβουλίου όσο και του Συμβουλίου των Υπουργών, δηλαδή των Εκπροσώπων των λαών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εκπροσώπων των κρατών-μελών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Κομισιόν, πρότεινε στο συμβούλιο υπουργών και το συμβούλιο υπουργών απεδέχθη, ο κανονισμός αυτός να υιοθετεί χωρίς τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Γιατί; Επειδή εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμετείχε, όπως υποχρεούτο και όπως έπρεπε να ήταν τα πράγματα, δεν θα υπήρχε περίπτωση η Τουρκία να συμμετάσχει στη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας και να μην υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας για τη συμμετοχή οποιασδήποτε τρίτης χώρας σε μια τόσο κρίσιμη πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπενθυμίζεται η έκθεση κόλαφος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν δύο εβδομάδες, η οποία καταδίκαζε την Τουρκία σε σημαντικά θέματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία.

Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται, ότι το συμβούλιο κρατά για τον εαυτό του τα ζητήματα ασφάλειας και άμυνας και δεν συμμετέχει το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, όλοι εμείς δηλαδή που έχουμε αντιδράσει στις επιτροπές και την ολομέλεια.

Ως μέλος της Επιτροπής Συνταγματκών Υποθέσεων αλλά και στην Ολομέλεια και άλλοι συνάδελφοι διακομματικά, από διάφορες ευρωομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιδράσαμε! Και αναγκάσαμε την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την κα Ρομπέρτα Μέτσολα να στείλει επιστολή προς την πρόεδρο της Κομισιόν την κα Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν αλλά και στον προεδρεύοντα του συμβουλίου υπουργών – αρμόδιο υπουργό Εξωτερικών της Πολωνίας (σ.σ.Ράντοσλαβ Σικόρσκι) επιστολή με την οποία επισημαίνεται ο αντικανονικός τρόπος θέσπισης αυτού του κανονισμού. Ουσιαστικά τους λέει, ότι παρανομούν.

Και γι’αυτό θα πιέσουμε όλοι ώστε η υπόθεση να φτάσει στο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να προσφύγει δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά της Επιτροπής και του συμβουλίου για παραβίαση της συνθήκης και της διαδικασίας συναπόφασης. Αυτή είναι η πρώτη κερκόπορτα.

Υπάρχει όμως και μια δεύτερη. Μέσα στο κείμενο του συμβουλίου που συμφωνήθηκε σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων την προηγούμενη εβδομάδα και επισημοποιείται την Τρίτη 27 Μαΐου 2025, από τους υπουργούς εξωτερικών των κρατών-μελών, δεν υπάρχει καμία αναφορά στο άρθρο 218 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το άρθρο 218 της συνθήκης παραπέμπει στην αρχή της ομοφωνίας. Δηλαδή τη λήψη απόφασης για διεθνείς συμφωνίας με τρίτες χώρες με βάση την ομοφωνία, το δικαίωμα δηλαδή αρνησικυρίας, το δικαίωμα βέτο κάθε χώρας σε περίπτωση που διαφωνεί τη σύναψη μιας τέτοιας συμφωνίας. Αυτό δεν υπάρχει μέσα στο κείμενο.

Αντίθετα, υπάρχουν αναφορές για λεγόμενες ομοϊδεάτες, ομονοούσες χώρες, συμπεριλαμβανομένος της Τουρκίας, με τις οποίες η ΕΕ μπορεί να προχωρά στη σύναψη συμφωνιών αμυντικού χαρακτήρα και μπορούν να έχουν τον εμπορικό μανδύα. Άρα λοιπόν έχουμε δύο κερκόπορτες με τη συμμετοχή στην αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας της Ευρώπης και δυστυχώς η χώρα μας παραμένει σιωπηλή.