«Οι ημίθεοι δεν λυγίζουν»: Αποθέωση & συγκίνηση στην παρουσίαση του βιβλίου

Ήταν μια βραδιά-αφιέρωμα στον Παναθηναϊκό της δεκαετίας του ’80, η οποία ολοκληρώθηκε με φωτογραφίες και αυτόγραφα από τους πρωταγωνιστές εκείνης της μυθικής ομάδας.

Πλησιάζοντας στην είσοδο του Μεγάρου της ΕΣΗΕΑ μισή ώρα πριν ξεκινήσει η παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Τζανιδάκη «Οι Ημίθεοι Δεν Λυγίζουν», έβλεπες ζωγραφισμένη στα πρόσωπα όσων βρισκόντουσαν ήδη εκεί, μία γλυκιά ανυπομονησία. Και πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού σε λίγα λεπτά θα είχαν τη χαρά να δουν από κοντά και να φωτογραφηθούν με τα ινδάλματα του 1985. Τους ποδοσφαιριστές που η αφίσα τους κοσμούσε κάθε νεανικό «πράσινο» δωμάτιο της δεκαετίας του ’80!

Στο φουαγιέ του 1ου ορόφου όπου θα γινόταν η παρουσίαση, περίμενε όλους μία πρώτη μεγάλη έκπληξη. Ένα μίνι μουσείο που στήθηκε χάρη στον συλλέκτη ποδοσφαιρικού υλικού, Γιώργο Καπενή, με φανέλες, μπάλες και σπάνιες φωτογραφίες της εποχής. Μεταξύ αυτών μάλιστα εκτέθηκαν οι αυθεντικές φανέλες του Κώστα Ταράση και του Άλαν Χάνσεν από τον ημιτελικό αγώνα με τη Λίβερπουλ! Λίγο πιο πέρα είχαν ήδη προσέλθει οι πρώτοι «Ημίθεοι» και τα φλας των φωτογράφων μαζί με τα κινητά των παρευρισκομένων είχαν πάρει «φωτιά».

Δέκα λεπτά πριν από την προγραμματισμένη έναρξη, στην αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας» είχε δημιουργηθεί πλέον το αδιαχώρητο. Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο δημοσιογράφος Τάσος Επιτρόπου, ο οποίος έδωσε το «εναρκτήριο λάκτισμα» για να πάρει την πρώτη «πάσα» ο Ανδρέας Οικονόμου από την Εκδοτική Belle Époque και να απευθύνει έναν σύντομο χαιρετισμό. Αμέσως μετά η «μπάλα» πήγε στη βουλευτή του ΚΚΕ και δημοσιογράφο Λιάνα Κανέλλη, η οποία ήταν υπεύθυνη του γραφείου τύπου του Παναθηναϊκού την περίοδο 1983-85.

«Μία μέρα με παίρνει τηλέφωνο ένας τρελός και μου λέει ότι έγραψε ένα βιβλίο για τον Παναθηναϊκό. Ένα βιβλίο για τα καλύτερα χρόνια της νιότης μου…» Αυτά ήταν τα πρώτα της λόγια για να συνεχίσει πλέκοντας το εγκώμιο του συγγραφέα, τόσο για την εμπεριστατωμένη του έρευνα, όσο και για το τελικό αποτέλεσμα. Αναφέρθηκε με το δικό της γλαφυρό τρόπο σε περιστατικά κυρίως από το Γκέτεμποργκ και το Λίβερπουλ, που κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον του κόσμου, κερδίζοντας στο τέλος ένα απλόχερο χειροκρότημα. Δεν παρέλειψε φυσικά να αναφερθεί στον ιστορικό πρόεδρο του Παναθηναϊκού, Γιώργο Βαρδινογιάννη, μεταφέροντας τους χαιρετισμούς του

Αμέσως μετά ανέλαβε δράση ο «κέρβερος» της εστίας του Τριφυλλιού, Θωμάς Λαφτσής, ο οποίος είχε έρθει ειδικά για την παρουσίαση από τη Σόφια όπου διαμένει. Βαθιά συγκινημένος τόνισε τη σπουδαιότητα της επιτυχίας του Παναθηναϊκού να φτάσει μέχρι τις

«4» καλύτερες ομάδες της Ευρώπης, αλλά και το πόσο σημαντικό ήταν η καταγραφή της σε ένα βιβλίο.

Στη συνέχεια περίμενε όλους μία μεγάλη έκπληξη, αφού ο Τάσος Επιτρόπου προσκάλεσε στο βήμα τον κόρη του «Στρατηγού», Πόπη Δομάζου. Μέσα σε ένα έντονα συγκινησιακό κλίμα, διάβασε ένα απόσπασμα από το βιβλίο το οποίο αναφερόταν στον πατέρας της, με την αίθουσα να σείεται από τα χειροκροτήματα. Εξάλλου η επιλογή της φωτογραφίας στο εξώφυλλο του βιβλίου από τον φιλικό αγώνα με την Μπόκα Τζούνιορς όπου είχε τιμηθεί ο Μίμης Δομάζος, μόνο τυχαία δεν ήταν. Από τη μία αποτελούσε έναν ελάχιστο φόρο τιμής στον μεγαλύτερο ποδοσφαιριστή που ανέδειξε το ελληνικό ποδόσφαιρο και από την άλλη, όπως αναφέρετε στο βιβλίο, αποτελούσε έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Την παράδοση της ευρωπαϊκής σκυτάλης από τον αρχηγό της ομάδας του Γουέμπλει, στη γενιά του ’85!

Αφού ακολούθησε μία σύντομη ομιλία του Γιώργου Καπενή, ο οποίος τίμησε την παρουσίαση με το σπάνιο ποδοσφαιρικό υλικό που διαθέτει στη συλλογή του, έφτασε η στιγμή του συγγραφέα του βιβλίου Κώστα Τζανιδάκη. Αφού έκανε ένα μικρό πρόλογο σχετικά με το πώς του γεννήθηκε η ιδέα να αποτυπώσει στο χαρτί αυτή τη μεγαλειώδη πορεία, επέλεξε ένα πρωτότυπο τρόπο να μιλήσει για τον κάθε ποδοσφαιριστή ξεχωριστά. Δεν θέλησε να σταθεί στα γκολ και τις φάσεις που σημάδεψαν τους αγώνες , αλλά σε στιγμές που έγραψαν ιστορία χάρη στο πάθος και την αυταπάρνηση των πρωταγωνιστών, όπως αυτές του Κώστα Ταράση που αγωνίστηκε με δεμένο το κεφάλι και ράματα στον αγώνα με τη Φέγενορντ στο ΟΑΚΑ, του Σπύρου Λιβαθηνού που έβγαλε το ματς στο Μπέλφαστ με σπασμένα πλευρά και του Βέλιμιρ Ζάετς που έπαιξε στο Ρότερνταμ με απανωτές ενέσεις λόγω τραυματισμού. Στο άκουσμα λοιπόν του ονόματος κάθε παίκτη, το κοινό ξεσπούσε σε ένα παρατεταμένο χειροκρότημα, που όμοιό του σπάνια συναντάμε σε παρουσίαση βιβλίου. Όταν δε έφτασε η σειρά του Ζέκο, έγινε κάτι το ανεπανάληπτο. Όλοι οι παραβρισκόμενοι χειροκροτούσαν χωρίς καμία διακοπή για τουλάχιστον ένα λεπτό! Αποτέλεσμα ο Κροάτης «Ημίθεος» να λυγίζει ίσως για πρώτη φορά και να μην μπορέσει να συγκρατήσει τα δάκρυά του.

Κλείνοντας τον λόγο του ευχαρίστησε την ομάδα του ’85 που γέμισε με υπερηφάνεια κάθε φίλαθλο του Τριφυλλιού και τόνισε ότι όλοι όσοι ακολουθούν με αγάπη και ανιδιοτέλεια την Παναθηναϊκή ιδέα, το δημιούργημα του Γιώργου Καλαφάτη που συνεχίστηκε από τον Απόστολο Νικολαίδη, πρέπει πάντα να είναι υπερήφανοι.

Όσοι νόμιζαν όμως ότι κάπου εκεί η βραδιά λαμβάνει τέλος, γελάστηκαν! Ακολούθησε η βράβευση όλων των παικτών με αναμνηστικούς επαίνους από την Belle Époque, μία ξεχωριστή στιγμή με ιδιαίτερο και πάλι συμβολισμό, αφού φέτος συμπληρώθηκαν 40 χρόνια από την επική πορεία. Όλοι οι ποδοσφαιριστές που βραβεύτηκαν κατέθεσαν τις δικές του αναμνήσεις, που συνοδεύτηκαν από σπαρταριστά περιστατικά που σκόρπισαν άφθονο γέλιο. Παρόντες από την ομάδα του ’85 ήταν οι Θωμάς Λαφτσής, Νίκος Καρούλιας, Γιάννης Βονόρτας, Βέλιμιρ Ζάετς, Σπύρος Λιβαθηνός, Μιχάλης Γεροθόδωρος, Κώστας Μαυρίδης και Δήμος Κάβουρας. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στους δύο απόντες αλλά πάντα παρόντες, Γιάννη Κυράστα και Γιάννη Δοντά, με τη σύζυγο του πρώτου Ρούλα και τον γιό του δεύτερου Αλέξανδρο, να παραλαμβάνουν τα αναμνηστικά.

Μέσα από ένα πολύ όμορφο βίντεο έστειλαν τους χαιρετισμούς τους αλλά και τις προσωπικές τους αναμνήσεις, ο Θανάσης Δημόπουλος και ο Γρηγόρης Χαραλμπίδης που διαμένουν μόνιμα σε Θεσσαλονίκη και Δράμα αντίστοιχα. Ένα συγκινητικό μήνυμα έστειλε και ο αρχιτέκτονας της ομάδας Γιάτσεκ Γκμοχ, που λόγω μίας προγραμματισμένης επέμβασης καταρράκτη δεν μπόρεσε να παραβρεθεί.

Εκπρόσωπος της γενιάς του Γουέμπλει ήταν ο αγαπημένος Τότης Φυλακούρης, στον οποίο δόθηκε όπως ήταν φυσικό ο λόγος και μας ταξίδεψε με τις ιστορίες του, αλλά και το πηγαίο χιούμορ του. Παρόντες ήταν και οι δημοσιογράφοι Γιάννης Αργυρίου, Μανώλης Σαριδάκης και Νίκος Παπαγεωργίου, οι οποίοι είχαν ζήσει τις μεγάλες ευρωπαϊκές στιγμές της τότε ομάδας, μεταφέροντας το στίγμα της μέσα από τις εφημερίδες αλλά και τους τηλεοπτικούς δέκτες.

Μετά το πέρας της εκδήλωσης, οι «Ημίθεοι» του ’85 μαζί με την Πόπη Δομάζου, την Ρούλα Κυράστα, τον Αλέξανδρο Δοντά, τον Τότη Φυλακούρη και τον συγγραφέα Κώστα Τζανιδάκη έβγαλαν την καθιερωμένη αναμνηστική φωτογραφία, την ίδια στιγμή που το κοινό τραγουδούσε τον ύμνο του Παναθηναϊκού!

Εν κατακλείδι ήταν μία υπέροχη και ξεχωριστή Παναθηναϊκή βραδιά, που ξέφυγε κατά πολύ από τα καθιερωμένα. Ο ενθουσιασμός του κόσμου, το αυθόρμητο χειροκρότημα καθώς και τα χαμογελαστά και συνάμα άκρως συγκινημένα πρόσωπα των ποδοσφαιριστών, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη γι αυτό. Θαρρείς και έγιναν πάλι παιδιά και ξαναζούσαν το όνειρό τους. Θα την θυμόμαστε για πολύ καιρό ακόμα και αναμένουμε με ανυπομονησία το βιβλίο των επόμενων «Ημίθεων» , όπως προανήγγειλε ο συγγραφέας.