Το πρόσφατο animated βίντεο που κυκλοφόρησε στο YouTube για το “Rime of the Ancient Mariner” των Iron Maiden, ξαναφέρνει στο προσκήνιο ένα από τα πιο σπουδαία ποιητικά και μουσικά έργα που συνδέουν λογοτεχνία και metal κουλτούρα. 

Το βίντεο το ανακαλύψαμε στο κανάλι "MetalWorkz" στο Youtube, στην περιγραφή του οποίου αναφέρονται τα εξής: «Αυτή η κινηματογραφική αφήγηση 4K, με ανανεωμένη τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, ζωντανεύει το πλοίο-φάντασμα, το καταραμένο άλμπατρος, τον καπετάνιο και το πλήρωμα σε εκπληκτικά σκοτεινά φανταστικά γραφικά. Από θυελλώδεις θάλασσες μέχρι υπερφυσικές συναντήσεις, κάθε καρέ είναι φτιαγμένο για να αποτυπώσει τη στοιχειωτική δύναμη του αριστουργήματος των Iron Maiden. Επιβιβαστείτε και γίνετε μάρτυρες της ιστορίας της μοίρας, της κατάρας και της λύτρωσης - αναγέννησης για μια νέα εποχή».

Με αφορμή αυτήν την οπτικοποίηση, επιχειρούμε μια επιστροφή στις ρίζες του έργου, αξιοποιώντας πολύτιμες πληροφορίες από την ανάλυση του Κωνσταντίνου Χρυσόγελου στο metalzone.gr.

Από τη ρομαντική μπαλάντα στην παγκόσμια ποίηση

Το 1798 κυκλοφόρησε το βιβλίο “Lyrical Ballads” των Samuel Taylor Coleridge και William Wordsworth, έργο-σταθμός που εγκαινίασε τον βρετανικό Ρομαντισμό. Πρώτο ποίημα της συλλογής ήταν η εκτενής μπαλάντα “The rime of the ancyent marinere” – γνωστή αργότερα ως “The rime of the ancient mariner”.

Η ιστορία του γέρου ναυτικού που σκοτώνει ένα άλμπατρος και στιγματίζεται από την κατάρα του, γεμάτη υπερφυσικές οντότητες, φαντάσματα και προσωποποιημένο Θάνατο, δεν έγινε αρχικά αποδεκτή θετικά. Η γλώσσα με αρχαϊσμούς και η σκοτεινή ατμόσφαιρα μπέρδεψαν τους αναγνώστες και ενόχλησαν τους κριτικούς. Με τις αναθεωρήσεις του Coleridge και τις μεταγενέστερες εκδόσεις, το ποίημα κέρδισε αναγνώριση και σήμερα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του ρομαντικού κινήματος.

Η υπόθεση είναι πλέον κλασική: ένας ναυτικός αφηγείται σε έναν καλεσμένο γάμου την καταραμένη του ιστορία· το πλήρωμα πεθαίνει αύτανδρο, ο ίδιος σώζεται για να κουβαλά το βάρος της ενοχής του, και στο τέλος ο ακροατής ξυπνά «πιο θλιμμένος και πιο σοφός».

Οι Iron Maiden και το έπος του Powerslave

Δυο αιώνες αργότερα, το 1984, οι Iron Maiden κυκλοφόρησαν το “Powerslave”, έναν από τους πιο εμβληματικούς δίσκους του κλασικού heavy metal. Ο επίλογος του δίσκου, διάρκειας 13 λεπτών, ήταν το “Rime of the Ancient Mariner”.

Ο μπασίστας και βασικός συνθέτης Steve Harris μελέτησε προσεκτικά το ποίημα και μετέφερε την πλοκή σχεδόν γραμμικά, αφαιρώντας ορισμένες λεπτομέρειες αλλά διατηρώντας τα βασικά μοτίβα: το άλμπατρος, τη λειψυδρία, τον Θάνατο και τη σύντροφό του, την απώλεια του πληρώματος και την οριακή λύτρωση.

Το τραγούδι ξεχωρίζει γιατί ενσωματώνει αυτούσια αποσπάσματα από το ποίημα, όπως οι εμβληματικοί στίχοι:

“Water, water everywhere, nor any drop to drink”

Kαι η ανατριχιαστική απαγγελία για τον θάνατο των συντρόφων του ναυτικού.

Μουσικά, το κομμάτι αποτελεί μνημείο. Ξεκινά με mid-tempo heavy ύφος, εξελίσσεται σε ατμοσφαιρικό ιντερλούδιο που «ντύνει» την αφήγηση του θανάτου του πληρώματος, και κορυφώνεται με δυναμικό παίξιμο που συνοδεύει τη λύση της κατάρας. Ο επίλογος δεν δίνει απόλυτη κάθαρση· αφήνει μια αίσθηση ανησυχίας, πιστή στο πνεύμα του Coleridge.

Το “Rime of the Ancient Mariner” είναι μια μοναδική γέφυρα ανάμεσα στη ρομαντική ποίηση και τον κόσμο του heavy metal. Το animated βίντεο που κυκλοφόρησε ξανασυστήνει το έπος σε μια νέα γενιά ακροατών και αναγνωστών, αποδεικνύοντας ότι τα μεγάλα έργα ξεπερνούν εποχές και είδη.

Όπως τονίζει ο Κωνσταντίνος Χρυσόγελος στο metalzone.gr, πρόκειται για μια περίπτωση όπου η λογοτεχνία και η μουσική συναντιούνται με τρόπο οργανικό, χαρίζοντας στο κοινό ένα έργο που παραμένει αξεπέραστο, είτε το διαβάζεις είτε το ακούς.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το επικό "Rime of the Ancient Mariner" είναι στο set list των Maiden για την ευρωπαϊκή τους περιοδεία. Μάλιστα η εμφάνισή τους στην Ελλάδα έχει προγραμματιστεί για τις 23 Μαΐου.

The Rime of the Ancient Mariner Iron Maiden