Ο Αλπερέν Σενγκούν και η «εθνική» ταυτότητα της ρακής!

Σε επεισόδιο της διαδικτυακής σειράς «Off Day», όπου καταγράφεται η καθημερινότητα γνωστών αθλητών, ο Σενγκούν μίλησε με ενθουσιασμό για τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη, τα έθιμα και, αναπόφευκτα, τη γαστρονομία. Ωστόσο, η περιγραφή του για τη ρακή ξεπέρασε τα όρια του απλού σχολιασμού, μετατρέποντας μια φιλική συνέντευξη σε θέμα δημόσιας αντιπαράθεσης.

Ο Σενγκούν περιέγραψε τη ρακή όχι απλώς ως ένα ποτό, αλλά ως το «εθνικό ποτό της Τουρκίας» που καταναλώνεται εδώ και αιώνες, δίνοντας έμφαση στον παραδοσιακό τρόπο σερβιρίσματος και κατανάλωσης. 

«Η ρακή είναι το εθνικό ποτό της Τουρκίας. Μοιάζει με το ούζο και το αραιώνουμε με νερό. Το πίνουμε εδώ και αιώνες. Αν είσαι σκληρός τύπος, το πίνεις σκέτο. Ένα, δύο, τρία από αυτά να πιεις, θα μεθύσεις και θα μιλάς όλη μέρα», είπε ο Σενγκούν. 

Αυτή η δήλωση, αν και αντανακλά την ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα για μεγάλο μέρος της κοσμικής τουρκικής κοινωνίας, θεωρήθηκε από μερίδα του κοινού και των επικριτών ως ανεπίτρεπτη και προκλητική.

Ο σάλος που προκλήθηκε από τις δηλώσεις του Σενγκούν έχει βαθύτερες ρίζες, αγγίζοντας ευαίσθητες κοινωνικοπολιτικές και θρησκευτικές χορδές στην Τουρκία. Η κατανάλωση αλκοόλ είναι αντίθετη στις αρχές του Ισλάμ. Στα χρόνια της κυβέρνησης Ερντογάν, έχει ενισχυθεί το συντηρητικό ρεύμα, το οποίο θεωρεί την προβολή και την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών ως απομάκρυνση από τις θρησκευτικές και ηθικές αξίες της χώρας.

Ο χαρακτηρισμός της ρακής ως «εθνικού ποτού» έρχεται σε αντιπαράθεση με την προσπάθεια της συντηρητικής πολιτικής σκηνής να προβάλει το αϊράνι ως το πραγματικό εθνικό ποτό, υπογραμμίζοντας την ισλαμική ταυτότητα της χώρας.

Ένας από τους κύριους άξονες της κριτικής ήταν ότι ο Σενγκούν, ως διεθνής αθλητής και πρότυπο, παρουσίασε την κατανάλωση αλκοόλ (και μάλιστα με την έμφαση στο «σκληρός τύπος» που το πίνει σκέτο) ως στοιχείο κουλτούρας και ως πρότυπο συμπεριφοράς που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους νέους αθλητές και φιλάθλους.

Στο ευρύτερο γεωγραφικό και πολιτισμικό πλαίσιο, η δήλωση του Σενγκούν, όπου παρομοιάζει τη ρακή με το ούζο, αναδεικνύει την κοινή παράδοση των ποτών με βάση τον γλυκάνισο στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Αυτό το σημείο, αν και απλό, υποδηλώνει την πολιτισμική σύνδεση της Τουρκίας με τις γειτονικές χώρες, ένα στοιχείο που επίσης τίθεται συχνά υπό αμφισβήτηση από τις εθνικιστικές τάσεις.

Συνοψίζοντας, η φράση του Αλπερέν Σενγκούν, αν και πιθανότατα έγινε με αθώο και πολιτισμικό πνεύμα, κατέληξε να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια ευρύτερη συζήτηση στην Τουρκία σχετικά με την ταυτότητα, τον συντηρητισμό και τον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιες προσωπικότητες προβάλλουν την κουλτούρα της χώρας.