Πολύ πριν ο δικέφαλος αετός γίνει το διαχρονικό σύμβολο μεγάλων ελληνικών συλλόγων, όπως της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ, υπήρχε μια ομάδα στην καρδιά της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου που ύψωσε πρώτη αυτό το εμβληματικό σύμβολο του ελληνισμού. Ήταν η Αθλητική Ένωση Ελλήνων Αλεξανδρείας (Α.Ε.Ε.Α.), ο πρώτος αθλητικός σύλλογος που το 1910 επέλεξε τον δικέφαλο αετό με ανοιχτά φτερά ως έμβλημά του — ένα σήμα που συνδύαζε την υπερηφάνεια της ελληνικής ταυτότητας με την πνευματική ακτινοβολία του ελληνισμού της διασποράς.

Η ίδρυση και το όραμα

Η Α.Ε.Ε.Α. ιδρύθηκε το 1910, στα χρόνια που η ελληνική παροικία της Αλεξάνδρειας βρισκόταν στο απόγειό της. Τα χρώματα της ομάδας ήταν το μπλε και το λευκό, τα χρώματα της ελληνικής σημαίας, και το έμβλημα, ο δικέφαλος αετός, συμβόλιζε την ενότητα της Ανατολής και της Δύσης, αλλά και τη βαθιά σύνδεση των Ελλήνων της Αιγύπτου με τη μητέρα πατρίδα και τη βυζαντινή τους κληρονομιά.

Η Ένωση αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τον ελληνισμό της Αλεξάνδρειας, ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, εκπαίδευσης και αθλητισμού. Στις εξέδρες του κοινοτικού σταδίου αντηχούσαν ελληνικές φωνές, ενώ οι αθλητές της ομάδας μετέφεραν τα χρώματα και το όνομα της Ελλάδας σε διοργανώσεις εντός και εκτός Αιγύπτου.

Η συγχώνευση με τον Ποδοσφαιρικό Όμιλο Ελλήνων Αλεξανδρείας

Λίγο μετά την ίδρυσή της, η Α.Ε.Ε.Α. ενώθηκε με τον επίσης ιστορικό Ποδοσφαιρικό Όμιλο Ελλήνων Αλεξανδρείας, που είχε ιδρυθεί την ίδια χρονιά. Η συγχώνευση αυτή σφράγισε τη δημιουργία ενός πολυδύναμου συλλόγου που θα αντιπροσώπευε πλέον όλες τις ελληνικές δυνάμεις της πόλης στον αθλητισμό.

Η ομάδα έγινε γρήγορα σημείο συνάντησης των νέων της ομογένειας. Εκεί γυμνάζονταν, μάθαιναν πειθαρχία και συναγωνισμό, αλλά πάνω απ’ όλα διατηρούσαν ζωντανή την ελληνική ταυτότητα μέσα στην πολυπολιτισμική Αλεξάνδρεια.

Πολυαθλητική δραστηριότητα και διακρίσεις

Η Α.Ε.Ε.Α. δεν ήταν ποτέ μόνο μια ποδοσφαιρική ομάδα. Από νωρίς δημιούργησε τμήματα ποδοσφαίρου ανδρών και γυναικών, καλαθοσφαίρισης, πετοσφαίρισης, ενόργανης γυμναστικής, κλασικού αθλητισμού, χόκεϊ επί χόρτου και επιτραπέζιας αντισφαίρισης.

Οι εγκαταστάσεις της στεγάζονταν στο ιδιόκτητο οίκημα του συλλόγου, ενώ οι αγώνες διεξάγονταν στο κοινοτικό στάδιο της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, που υπήρξε κέντρο ζωής για γενιές Ελλήνων.

Ο πρώτος δικέφαλος

Η σημασία της Α.Ε.Ε.Α. υπερβαίνει τα όρια της τοπικής ιστορίας. Ήταν η πρώτη αθλητική ομάδα στον κόσμο που χρησιμοποίησε τον δικέφαλο αετό ως επίσημο έμβλημα, πολύ πριν καθιερωθεί στην Ελλάδα από συλλόγους όπως η ΑΕΚ (1924) και ο ΠΑΟΚ (1926).

Η επιλογή του δεν ήταν τυχαία — αποτελούσε συνειδητή αναφορά στην πνευματική συνέχεια του ελληνισμού, μια δήλωση ταυτότητας από τους Έλληνες της διασποράς που ήθελαν να θυμίζουν πως, ακόμα κι αν βρίσκονταν μακριά από την πατρίδα, κουβαλούσαν μέσα τους το σύμβολο της ιστορίας και της ενότητας του ελληνικού έθνους.

Περισσότερο από έναν αιώνα μετά, η Αθλητική Ένωση Ελλήνων Αλεξανδρείας παραμένει ζωντανό κομμάτι της μνήμης του ελληνισμού της Αιγύπτου.
Μαρτυρίες, φωτογραφίες και έγγραφα, όπως εκείνα που διασώζει το Αρχείο της οικογένειας Χαρβλάλα και ο Σύνδεσμος Μικρασιατών – Κωνσταντινουπολιτών Χαλανδρίου “Ρίζες”, διατηρούν το νήμα μιας ιστορίας που δεν ξεχάστηκε.

Γιατί η Α.Ε.Ε.Α. δεν ήταν απλώς μια ομάδα. Ήταν μια σημαία του Ελληνισμού στην ξενιτιά, μια ομάδα που έδειξε πρώτη πως το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός μπορούν να γίνουν φορείς μνήμης, ταυτότητας και πολιτισμού.