Πως οι Ισλαμιστές ενώνονται με αριστερούς ακτιβιστές

Στη σύγχρονη σκηνή του ακτιβισμού, παρατηρείται μια ολοένα εντεινόμενη συνεργασία ανάμεσα σε ισλαμιστικά κινήματα και ριζοσπαστικές αριστερές ή προοδευτικές οργανώσεις. Όπως αναφέρει το Middle East Forum, αυτή η συμμαχία δεν είναι ούτε τυχαία ούτε αθώα· σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και πέραν αυτών, ομάδες που προωθούν την επιβολή της σαρία αναζητούν μέσα από τη συμμαχία τους με δυτικά αριστερά κινήματα να αποκτήσουν νομιμοποίηση, πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης και πολιτική επιρροή.

Ιστορικά, ισλαμιστικές οργανώσεις όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο συνεργάστηκαν με κοσμικούς αντι-αποικιακούς εθνικιστές, μόνο για να τους απορρίψουν όταν βρέθηκαν κοντά στην εξουσία, αντικαθιστώντας τον πλουραλισμό με αυταρχική ισλαμιστική κυριαρχία. Σήμερα στη Δύση, αυτή η στρατηγική επαναλαμβάνεται μέσω της διείσδυσης σε κινήματα κοινωνικής δικαιοσύνης — από τη φυλετική ισότητα έως τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚ+ και τον φεμινισμό — όπου οι ισλαμιστές υιοθετούν αριστερές ρητορικές για να κρύψουν τους θεμελιωδώς αντίθετους στόχους τους.

Η λεγόμενη «Κόκκινο-Πράσινη Συμμαχία», όπως την περιγράφουν αναλυτές όπως ο ανθρωπολόγος Philip Carl Salzman, ενώνει ισλαμιστές με ριζοσπαστικούς αριστερούς ακτιβιστές με κοινό μέτωπο απέναντι στον δυτικό πολιτισμό, τον καπιταλισμό, τη φιλελεύθερη δημοκρατία και τον σιωνισμό, παρότι οι τελικοί τους στόχοι διαφέρουν ριζικά. Αυτό εκδηλώνεται έντονα σε κινητοποιήσεις υπέρ της Παλαιστίνης, ενώ παραδείγματα από την Αυστραλία και τη Γαλλία καταδεικνύουν την ανάπτυξη συνεργασιών που συχνά συνοδεύονται από βίαιη ή εξτρεμιστική ρητορική.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η «Κόκκινο-Πράσινη Συμμαχία» έγινε ορατή με αφορμή το Συνέδριο των Δημοκρατικών το 2024, όπου ισλαμιστικές οργανώσεις όπως οι American Muslims for Palestine συμπορεύτηκαν με ριζοσπαστικά αριστερά κινήματα σε κοινές αντι-ισραηλινές και αντι-σιωνιστικές δράσεις, που σε ορισμένες περιπτώσεις υιοθέτησαν ακόμα και αντισημιτικές εκφράσεις. Παρά τις διαφορές στα οράματά τους — θεοκρατία για τους ισλαμιστές και κοσμικό ουτοπικό σύστημα για την άκρα αριστερά — συνδέονται μέσα από την κοινή επιδίωξη της αποδόμησης των δυτικών θεσμών.

Ορισμένες ηγετικές μορφές ισλαμιστών, όπως ο φυλακισμένος Βρετανός ιεροκήρυκας Anjem Choudary, έχουν ομολογήσει ανοιχτά αυτή τη στρατηγική, καλώντας σε ιδεολογικό πόλεμο και ενθαρρύνοντας τη βία. Παρά τη φυλάκισή του, οι ισλαμιστικές οργανώσεις συνεχίζουν να συνδέονται με προοδευτικές ατζέντες, όπως το Black Lives Matter, αποκρύπτοντας παράλληλα τις ριζοσπαστικές καταβολές τους.

Στην Ευρώπη, υπηρεσίες ασφαλείας έχουν αναδείξει οργανώσεις που, κάτω από το προσωπείο της καταπολέμησης της ισλαμοφοβίας και της υπεράσπισης της θρησκευτικής ελευθερίας, εκπαιδεύουν ισλαμιστές ηγέτες και προωθούν νομοθετικές αλλαγές που περιορίζουν τη δημόσια κριτική και αντιτίθενται στις «ευρωπαϊκές αξίες» και τους περιορισμούς στη μετανάστευση.

Στις ΗΠΑ, η διακομματική στήριξη για την ψήφιση του Muslim Brotherhood Terrorist Designation Act of 2025 αποτυπώνει την ανησυχία πως η Μουσουλμανική Αδελφότητα αποτελεί σημαντική ιδεολογική απειλή που τροφοδοτεί εξτρεμιστικές οργανώσεις όπως η Χαμάς. Παράλληλα, πολλοί αριστεροί ακτιβιστές, είτε από τον ακαδημαϊκό χώρο είτε από κοινωνικά κινήματα, συχνά αγνοούν τη μακροπρόθεσμη στρατηγική πίσω από αυτές τις συμμαχίες, θέτοντας σε κίνδυνο τις αξίες που υποστηρίζουν.

Η προειδοποίηση του Maajid Nawaz από το Quilliam Foundation είναι σαφής: «Οι ισλαμιστές δεν ενδιαφέρονται για τον πλουραλισμό. Ενδιαφέρονται για την εξουσία». Η ιστορία έχει δείξει πως τέτοιες συμμαχίες είναι βραχύβιες και αναπόφευκτα οδηγούν σε αποκλεισμό ή καταπίεση των πρώην συμμάχων, όπως φάνηκε μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979 ή στην Αίγυπτο με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Το ζητούμενο δεν είναι απλά η καταδίκη του ισλαμιστικού εξτρεμισμού, αλλά η ανάπτυξη ιδεολογικής επίγνωσης μέσα στις αριστερές τάξεις. Οι ακτιβιστές οφείλουν να αναλογιστούν κατά πόσο η αλληλεγγύη με ομάδες που έχουν ριζικές ισλαμιστικές καταβολές υπονομεύει τελικά τις αρχές της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης — θεμέλια των φιλελεύθερων κοινωνιών που καλούνται να υπερασπιστούν.