Την άποψη ότι το Ισραήλ μπορεί να χτυπήσει την Τουρκία όπως συνέβη στο Κατάρ που προστάτευε την ηγεσία της Χαμάς εξέφρασε σε άρθρο του στη National Security Journal o Αμερικανός αναλυτής, Μάικλ Ρούμπιν.

Μετά την αιφνιδιαστική ισραηλινή επίθεση εναντίον ηγετικών στελεχών της Χαμάς στο Κατάρ, αναλυτές εκτιμούν ότι το τελευταίο καταφύγιο της οργάνωσης –η Τουρκία– ίσως αποτελέσει τον επόμενο στόχο. Το κεντρικό ερώτημα που ανακύπτει είναι κατά πόσο η ιδιότητα μέλους της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ μπορεί να λειτουργήσει ως «ασπίδα προστασίας» απέναντι σε μια επιχείρηση που το Ισραήλ θα μπορούσε να παρουσιάσει ως πράξη αυτοάμυνας.

Από τη Ντόχα στην Κωνσταντινούπολη

Η επίθεση στο Κατάρ έδειξε ότι ούτε η Ντόχα, που επί χρόνια φιλοξενούσε την πολιτική ηγεσία της Χαμάς, μπορεί να εγγυηθεί ασυλία. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ισραηλινές επιχειρήσεις δεν έγιναν με «χειρουργικές» μεθόδους μυστικών υπηρεσιών αλλά με αεροπορικά πλήγματα, ενώ υπήρξε και συντονισμός με την Ουάσινγκτον.

Η Χαμάς πλέον περιορίζεται σε ένα τελευταίο στήριγμα: την Τουρκία. Στην Κωνσταντινούπολη η οργάνωση διατηρεί εδώ και χρόνια γραφεία που λειτουργούν ως κέντρα συντονισμού, οικονομικών συναλλαγών και επιχειρησιακού σχεδιασμού.

Τα όρια του Άρθρου 5

Το ερώτημα είναι αν η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ θα αποτρέψει μια ισραηλινή κίνηση. Όπως επισημαίνεται, η ενεργοποίηση του Άρθρου 5 («επίθεση εναντίον ενός κράτους-μέλους ισοδυναμεί με επίθεση εναντίον όλων») δεν είναι αυτόματη. Απαιτεί συναίνεση, και η Άγκυρα έχει συσσωρεύσει έντονη δυσαρέσκεια εντός της Συμμαχίας.

Η Σουηδία και η Φινλανδία, που βίωσαν τον εκβιασμό της Άγκυρας στη διαδικασία ένταξής τους, θα μπορούσαν να μπλοκάρουν οποιαδήποτε απόπειρα κλιμάκωσης. Αντίστοιχα, και η Ουάσινγκτον δεν είναι βέβαιο ότι θα καλύψει την Τουρκία, καθώς σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι η Άγκυρα δρα μέσω «τρομοκρατικής οργάνωσης-αντιπροσώπου», το δικαίωμα στην αυτοάμυνα θα ανήκει στο Ισραήλ.

Ιστορικά προηγούμενα

Η ιστορία δείχνει ότι το Ισραήλ δεν διστάζει να πλήξει στόχους πέρα από τα σύνορά του. Μετά τη σφαγή στους Ολυμπιακούς του Μονάχου το 1972, οι δράστες εντοπίστηκαν και εξουδετερώθηκαν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Αντίστοιχα, το 1985, μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας του Ισραήλ βομβάρδισαν την έδρα της PLO στην Τυνησία, σε απόσταση 1.280 μιλίων, ως απάντηση σε επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών πολιτών.

Το μήνυμα προς την Άγκυρα

Ο Αμερικανός αναλυτής Μάικλ Ρούμπιν προειδοποιεί ότι η Τουρκία δεν είναι τόσο «ασφαλές καταφύγιο» όσο πιστεύει η Χαμάς. Η αυξανόμενη ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν κατά του Ισραήλ, σε συνδυασμό με τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Χαμάς, ενδέχεται να μετατρέψουν την Τουρκία από ουδέτερο παρατηρητή σε στόχο.

Ο ίδιος, μάλιστα, χρησιμοποιεί μια σατιρική παρομοίωση: όπως οι Πολωνοί λένε για Γερμανούς και Ρώσους «πρώτα η δουλειά, μετά η ευχαρίστηση», έτσι και για το Ισραήλ, το Ιράν και το Κατάρ αποτελούν τη «δουλειά», ενώ η Τουρκία ίσως εξελιχθεί στην «ευχαρίστηση».

Η Άγκυρα βρίσκεται σε λεπτή ισορροπία. Αν συνεχίσει να παρέχει στέγη στη Χαμάς, τότε, όπως καταλήγει ο Ρούμπιν, η πιο ασφαλής επιλογή για τους Τούρκους πολίτες είναι «να κρατούν αποστάσεις από κάθε κτίριο που φιλοξενεί στελέχη της οργάνωσης».

Χαμάς Μάικλ Ρούμπιν Κατάρ Τουρκία Ισραήλ