Η Τουρκία του Ερντογάν έχει οικοδομήσει τα τελευταία χρόνια ένα πρωτοφανές στρατιωτικο-τεχνολογικό οικοδόμημα που συνδυάζει την προηγμένη drone τεχνολογία με μια ιδεολογική ατζέντα νεοοθωμανικού επεκτατισμού και πολιτικού Ισλαμισμού. Το αποτέλεσμα, όπως αναλύει ο Μοχαμάντ Ταχά Αλί στο Middle East Forum, είναι ένα νέο μοντέλο εξ αποστάσεως στρατιωτικής επέμβασης, που επιτρέπει στην Άγκυρα να επηρεάζει συγκρούσεις σε τρεις ηπείρους με ελάχιστο κόστος και μέγιστη πολιτική απόδοση.

Το τουρκικό θαύμα των drones: Από την Baykar στην παγκόσμια αγορά όπλων

Η εκρηκτική άνοδος της εγχώριας drone βιομηχανίας – με αιχμή του δόρατος τη Baykar και το TB2 – έχει μετατρέψει την Τουρκία σε κορυφαίο εξαγωγέα οπλισμένων UAV.
Μέσα σε μια δεκαετία, η Τουρκία έστησε ανεξάρτητη αλυσίδα παραγωγής UAV, εξήγαγε drones σε πάνω από 30 χώρες, συγκέντρωσε 65% του παγκόσμιου μεριδίου στις εξαγωγές μεσαίου ύψους – μεγάλης αντοχής drones, έφτασε τα 1,8 δισ. δολάρια σε εξαγωγές Baykar το 2024, παρουσίασε εξελιγμένα μοντέλα όπως Akıncı και TB3.

Η Baykar, συνδεδεμένη άμεσα με την οικογένεια Ερντογάν, έχει μετατραπεί σε εθνικό σύμβολο, ενώ η κριτική θεωρείται «ταμπού» στα τουρκικά μέσα. Η drone τεχνολογία παρουσιάζεται ως «μουσουλμανικής σύλληψης» επιστημονική κατάκτηση, ενταγμένη στο αφήγημα ισλαμικού τεχνολογικού μεγαλείου.

Πεδίο μάχης: Τα τουρκικά drones αλλάζουν τους πολέμους

Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποίησαν και συνεχίζουν να χρησιμοποιούν UAV σε όλα τα μέτωπα της τουρκικής νεοοθωμανικής πολιτικής:

Λιβύη (2019–2020)

Τα TB2 συνέτριψαν τις δυνάμεις του Χαφτάρ, κατέστρεψαν άρματα και πυραυλικά συστήματα, και επέτρεψαν στην Τουρκία να επιβάλει πολιτικό αποτέλεσμα υπέρ της Τρίπολης.

Συρία – Βόρειο Ιράκ

Χιλιάδες επιθέσεις κατά PKK και YPG/SDF, ανατροπή της ισορροπίας στα σύνορα, επιχειρήσεις τύπου “Spring Shield” που πάγωσαν τη ρωσο-υποστηριζόμενη προέλαση του συριακού στρατού στην Ιντλίμπ.

Ναγκόρνο-Καραμπάχ (2020)

Ίσως η πιο καθοριστική χρήση: Τα TB2 έπαιξαν κεντρικό ρόλο στη συντριπτική νίκη του Αζερμπαϊτζάν. Καταστροφή αρμενικών θέσεων, τεθωρακισμένων, αντιαεροπορικών, αλλαγή του χαρακτήρα του πολέμου.

Εξαγωγές σε Αφρική – Ασία – Ουκρανία

Τα τουρκικά drones εμφανίζονται σε:
Αιθιοπία, Σομαλία, Αλγερία, Πακιστάν, Τυνησία, Ουκρανία (συμπεριλαμβανομένης δημιουργίας εργοστασίου).
Έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμη και σε επεισόδια Πακιστάν–Ινδίας.

Το τουρκικό «μοντέλο» είναι πλέον σαφές: λίγοι σύμβουλοι + φθηνή, φονική drone ισχύς = δυσανάλογη περιφερειακή επιρροή.

Ιδεολογία: Drones ως εργαλείο Ισλαμισμού και νεοοθωμανισμού

Η τεχνολογική υπεροχή συνδυάζεται με σαφή πολιτική στόχευση.

Ο Ερντογάν επαναφέρει οθωμανική ρητορική, στηρίζει ισλαμιστικά κινήματα, ανοίγει την Αγία Σοφία ως δήλωση ισλαμικής αναγέννησης, βλέπει την Τουρκία ως «ηγέτιδα δύναμη του μουσουλμανικού κόσμου».

Τα drones εντάσσονται σε αυτήν την αντίληψη ως «τεχνολογικό όχημα της νέας ισλαμικής αυτοπεποίθησης».
Προωθούνται ως made in Turkey, made by Muslims, απόδειξη ότι η Τουρκία δεν χρειάζεται τη Δύση.

Η στρατηγική συνοψίζεται σε ένα νέο αφήγημα: Νεοοθωμανική ισχύς + ισλαμική αλληλεγγύη + τεχνολογικό πλεονέκτημα = παρεμβατισμός χωρίς κόστος.

Το δίκτυο των συμμάχων: Κατάρ, Χαμάς, ισλαμιστικές οργανώσεις

Η Τουρκία αξιοποιεί τα drones ως μέσο ισχυροποίησης ενός άτυπου ισλαμιστικού μετώπου:

Κατάρ: πρώτος διεθνής πελάτης Baykar, εταίρος της Τουρκίας στη στήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Λιβύη: υποστήριξη σε GNA και σε ισλαμιστικές πολιτοφυλακές.

Συρία: συμμαχίες με ένοπλες οργανώσεις που κινούνται πάνω στη διαχωριστική γραμμή ισλαμισμού/ανταρσίας.

Χαμάς: πολιτική φιλοξενία και επιχειρησιακή στήριξη στην Τουρκία.

Πακιστάν–Μαλαισία–Αλγερία: χώρες με τις οποίες διαμορφώνεται τεχνολογικο-στρατιωτική συνεργασία.

Με άλλα λόγια, η Τουρκία πουλά όπλα σε εκείνους που συμμερίζονται την ιδεολογική της κατεύθυνση.

Επιπτώσεις για τις ΗΠΑ και τη Δύση: ένας απρόβλεπτος σύμμαχος – μια νέα απειλή

Η Τουρκία παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά δρα σε πολλούς τομείς:

σε αντίθεση με τις αμερικανικές στρατηγικές,

σε σύγκρουση με συμμάχους όπως Ελλάδα–Κύπρος–Ισραήλ,

σε συνεργασία με μη δυτικά κέντρα ισχύος όπως Ρωσία και Κίνα,

στηρίζοντας ομάδες εχθρικές προς τα Δυτικά συμφέροντα.

Στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία:

χρησιμοποιεί drones για να επιτηρεί περιοχές Ελλάδας–Κύπρου,

προωθεί το δόγμα «Γαλάζια Πατρίδα»,

αμφισβητεί ενεργειακά έργα Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ.

Στη Μέση Ανατολή, συγκρούεται άμεσα με τις προσεγγίσεις των ΗΠΑ προς Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Ισραήλ.

Το συμπέρασμα του αναλυτή:
Οι τουρκικές επιχειρήσεις με UAV δημιουργούν μια νέα περιφερειακή πραγματικότητα που πιέζει την Ουάσιγκτον και θέτει σε δοκιμασία τη συνοχή του ΝΑΤΟ.

Κομβικά συμπεράσματα της μελέτης

Η Τουρκία κυριαρχεί πλέον στην παγκόσμια αγορά drones.

Με λίγους πόρους, χρησιμοποιεί UAV για να ανατρέπει ισορροπίες από Λιβύη έως Καύκασο.

Η στρατιωτική τεχνολογία συνδυάζεται με πολιτικό ισλαμισμό.

Το δίκτυο συμμάχων (Κατάρ, ισλαμιστικά κινήματα, Πακιστάν) ενισχύει την επιρροή της.

Τα συμφέροντα των ΗΠΑ απειλούνται από την τουρκική φιλοδοξία για περιφερειακή ηγεμονία.

Η μεγάλη εικόνα

Η Τουρκία εισέρχεται σε μια νέα εποχή: την εποχή της επεμβατικής ισχύος μέσω drones.
Ο Ερντογάν έχει μετατρέψει τη στρατιωτική τεχνολογία σε ιδεολογικό εργαλείο, με στόχο να επανακαθορίσει το περιφερειακό status quo και να ενισχύσει την τουρκική επιρροή σε Ανατολική Μεσόγειο, Καύκασο, Μέση Ανατολή και Αφρική.

Η μελέτη καταλήγει ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πρέπει να αναπτύξουν νέα στρατηγικά αντίβαρα για να περιορίσουν μια δύναμη που δεν λειτουργεί πλέον ως τυπικός σύμμαχος, αλλά ως αυτόνομος, ιδεολογικά φορτισμένος πόλος ισχύος.

Είναι ξεκάθαρο πως το drone-project της Τουρκίας δεν είναι απλώς μια τεχνολογική επανάσταση, είναι εργαλείο πολιτικής αναθεώρησης με παγκόσμιες συνέπειες.

ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr

Εθνική Άμυνα Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν Τουρκία LIFE