Στις 17:00 στη ΝΕΤ η «Μηχανή του Χρόνου» (ανήμερα της Αλωσης, γαρ…) με Χρίστο Βασιλόπουλο σκιαγραφεί τους δύο μεγάλους αντιπάλους, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τον νεαρό σουλτάνο Μωάμεθ, που πέρασε στην ιστορία ως Πορθητής.

Η ιστορική έρευνα φωτίζει στιγμές από την πολιορκία των 52 ημερών και τις απεγνωσμένες προσπάθειες του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα να κρατήσει απόρθητα τα οχυρά μέχρις ότου έρθει βοήθεια από την Ευρώπη. Τα σενάρια για την πτώση παραμένουν ακόμη αδιευκρίνιστα. Το δραματικό ερώτημα ποιος πρόδωσε την βασιλεύουσα έχει πολλές απαντήσεις, καθώς ακόμα και σήμερα ερευνητές, ιστορικοί κ αναλυτές διχάζονται και διαφωνούν.

Η «Μηχανή του Χρόνου» εστιάζει στο ρόλο του Πάπα, τους χειρισμούς της ορθόδοξης εκκλησίας και την διχόνοια που είχε ενσκήψει μέσα στα τείχη της πόλης, ανάμεσα σε «ενωτικούς κι ανθενωτικούς» . Ακόμα, αναδεικνύει τα οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων της εποχής, τις υπόγειες συμφωνίες, τα ανταλλάγματα και το σκοτεινό ρόλο προσώπων που προσέφεραν υπηρεσίες και στις δύο πλευρές.

Η εκπομπή αναπαριστά τις κρίσιμες στρατιωτικές συγκρούσεις, αναζητά την περίφημη κερκόπορτα, παρουσιάζει πως παρακάμφθηκε η αλυσίδα που έκλεινε τον Κεράτιο Κόλπο και απαντά στο ερώτημα γιατί οι υπερασπιστές τη πόλης ήταν μόνο 8.000 απέναντι σ’ ένα στρατό πολιορκητών που ξεπερνούσε τους 200.000 άνδρες.

Το τρίκυκλο της χούντας…

Πενήντα χρόνια μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, την πιο σημαντική πολιτική δολοφονία στην ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα» της ΝΕΤ (Τετάρτη 29/5/2013, στις 00:00) ανοίγει το φάκελο της υπόθεσης, διερευνώντας το «σκοτεινό» πολιτικό παρασκήνιο πίσω από αυτή.

Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 ο βουλευτής της ΕΔΑ, Γρηγόρης Λαμπράκης μετά την ομιλία του στην «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη», στη Θεσσαλονίκη, δέχεται ένα ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι με λοστό από τους επιβαίνοντες ενός τρικύκλου, που εμφανίστηκε από το πουθενά στη συμβολή των οδών Ερμού και Βενιζέλου. Πρόκειται για το τρίκυκλο που θα οδηγήσει στη Χούντα.

Η δραματική συγκέντρωση και η δολοφονία λεπτό προς λεπτό:
Ο άνθρωπος πάνω στο τρίκυκλο: «Δυο-δυο και ο στόχος μας είναι ο Λαμπράκης, μας είχαν δώσει εντολή από το τμήμα», θα πει στον Στέλιο Κούλογλου ,ο φυσικός αυτουργός της δολοφονίας Λαμπράκη, Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης, σε μία σπάνια συνέντευξη πριν πεθάνει.

Ο άνθρωπος που άλλαξε την ροή της ιστορίας . Ο Μανώλης Χατζηαποστόλου ή «Τίγρης» θυμάται πώς σάλταρε πάνω στο τρίκυκλο και συνέλαβε τους δολοφόνους. «Τρέχω εγώ και ανεβαίνω απάνω. Βλέπω τον Εμμανουηλίδη σκυμμένο πάνω στην καρότσα. Τον πιάνω από τα μαλλιά και του λέω απόψε θα πεθάνεις».
Τι επεδίωκαν με τη δολοφονία. «Διαδηλώσεις, συγκρούσεις με την αστυνομία, κάποιους νεκρούς και μετά να μπουν τα τανκς», αυτός ήταν ο στόχος θα υπογραμμίσει ο δημοσιογράφος Γιώργος Ρωμαίος, που με την έρευνά του συνέβαλε στην αποκάλυψη του παρακράτους, που κίνησε τα νήματα της δολοφονίας.
Ποιοι συνωμοτούσαν εναντίον της δημοκρατίας. Οι μελλοντικοί δικτάτορες ραδιουργούν συγκροτώντας τον Ι.Δ.Ε.Α. Η δίκη των αεροπόρων, οι επαφές με τη CIA και το σαμποτάζ της ζάχαρης.
Ο Καραμανλής ανοίγει τα χαρτιά του: «Τα ισόβια ήταν για όλα», θα πει στον δημοσιογράφο Γιώργο Μπέρτσο, χρόνια μετά.

Το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα ανοίγει τον «φάκελο Λαμπράκη» και μιλά με τους πρωταγωνιστές της υπόθεσης.
Στον φακό της εκπομπής μιλούν: ο δικαστής της πολύκροτης δίκης Λαμπράκη, κος Βασίλης Λαμπρίδης, οι δημοσιογράφοι που φώτισαν με την έρευνά τους την υπόθεση Γιώργος Μπέρτσος και Γιώργος Ρωμαίος, καθώς και αγωνιστές της Αριστεράς που έζησαν τα γεγονότα ως αυτόπτες μάρτυρες. Επίσης σπάνιες συνεντεύξεις του δολοφόνου του Λαμπράκη Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη, του Τίγρη που πάλεψε μαζί του, του τροχονόμου Χαράλαμπου Ασπιώτη ,που συνέλαβε τους φυσικούς αυτουργούς καθώς και του Αλέξανδρου Γιοσμά, γιο του διαβόητου δοσίλογου Ξενοφώντα Γιοσμά, ο οποίος υπήρξε καθοδηγητής των δολοφόνων.

Το δεύτερο μέρος της μεγάλης έρευνας του Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα: «Υπόθεση Λαμπράκη: Το Τρίκυκλο της Χούντας», την Τετάρτη , τα μεσάνυχτα στη ΝΕΤ!

Ο Καβάφης, η UNESCO και το Αρχείο της ΕΡΤ

Το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» με τίτλο «Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ», παραγωγής 2001, επελέγη να προβληθεί από την Ελληνική Επιτροπή της UNESCO στις εκδηλώσεις για το Επετειακό Ετος Καβάφη.

Συγκεκριμένα, το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί στις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο στα κεντρικά γραφεία του Οργανισμού στο Παρίσι, καθώς και μέσω του διαδικτυακού τόπου της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της UNESCO, στη διεύθυνση www.unesco-hellas.gr, ενώ το σχετικό link θα αποσταλεί προς τους αντίστοιχους διαδικτυακούς τόπους της UNESCO και τις Εθνικές Επιτροπές όλων των κρατών-μελών του Οργανισμού. Για την ευχερέστερη θέαση από τους εκτός Ελλάδος χρήστες του διαδικτύου, το ντοκιμαντέρ είναι υποτιτλισμένο στην αγγλική γλώσσα.

Κάθε χρόνο η UNESCO τιμά προσωπικότητες που έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη της επιστήμης, της παιδείας και του πολιτισμού. Αποδεχόμενη σχετική πρόταση της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής, καθιέρωσε ως Επετειακό Έτος το 2013, με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση και 80 από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη.

Το ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Κ. Καβάφη, εστιάζοντας στην απήχηση που είχε η ποίησή του σε ομοτέχνους του στο εξωτερικό. Παρατίθενται βιογραφικές πληροφορίες για τη γέννησή του στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και τις συνεχείς μετακινήσεις της οικογένειάς του, πριν από την οριστική εγκατάσταση του ποιητή στη γενέθλια πόλη του, η οποία υπήρξε αστείρευτη πηγή έμπνευσης γι’ αυτόν. Οι απόψεις διακεκριμένων ανθρώπων της πνευματικής ζωής της Ελλάδας φωτίζουν ένα σημαντικό κεφάλαιο της καβαφικής φιλολογίας, καθώς και την απήχηση του καβαφικού έργου στο εξωτερικό.

Ποιήματα του Καβάφη, καθώς και ξένων ποιητών εμπνευσμένα από το έργο του, απαγγέλλει η ηθοποιός Λυδία Φωτοπούλου. Στην εκπομπή μιλούν, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής πανεπιστημίου Νάσος Βαγενάς, ο κριτικός λογοτεχνίας Δημήτρης Δασκαλόπουλος και ο συγγραφέας Άρης Μαραγκόπουλος.

Το ντοκιμαντέρ είναι διαθέσιμο για θέαση στην ιστοσελίδα του Αρχείου της ΕΡΤ www.ert-archives.gr.
 

Τα Μέσα στην Pressa