Στις «Αντιθέσεις» με τον Γιώργο Σαχίνη στην ΚΡΗΤΗ TV ανοίγει μια συζήτηση υψηλής έντασης για τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα: από τη συνολική γεωπολιτική και γεωοικονομική εικόνα μέχρι την εποχή της λεγόμενης «τεχνολογικής επανάστασης», με κεντρική αντίθεση τον δημόσιο έλεγχο και την κοινωνική παρέμβαση απέναντι στο ενδεχόμενο ενός «Ψηφιακού Μεσαίωνα».

Στο επίκεντρο της εκπομπής, ο Φεντερίκο Καράσκο, ειδικός σε θέματα πληροφορικής και κυβερνοασφάλειας, με σπουδές στη Σχολή Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, ιδρυτής και CEO της Graypes GmbH, σε μια συνέντευξη-πρόκληση που επιχειρεί να χαρτογραφήσει το νέο περιβάλλον ισχύος, οικονομίας και κοινωνίας.

Η «τέλεια καταιγίδα» για τη Δύση

Βασικός άξονας της συζήτησης είναι γιατί οι δυτικές κοινωνίες δείχνουν να μπαίνουν σε μια «τέλεια καταιγίδα». Ο Καράσκο θέτει το ερώτημα ευθέως: γιατί η Δύση χάνει την παραγωγική πρωτοκαθεδρία, γιατί υποχωρεί σε επίπεδο τεχνολογικής υπεροχής και πώς η παγκόσμια ισορροπία μετατοπίζεται σταθερά προς την Ανατολή, αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού.

Παράλληλα, φωτίζεται η κοινωνική διάσταση της κρίσης: τα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι απλώς ένα νέο μέσο επικοινωνίας, αλλά ένας μηχανισμός που – όπως υποστηρίζεται – αλλοιώνει και διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό και τις παραδοσιακές κοινωνικές δομές, μετατρέποντας τη δημόσια σφαίρα σε πεδίο πόλωσης, χειραγώγησης και διάχυτης καχυποψίας.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει την εργασία και το κεφάλαιο

Ένα δεύτερο κρίσιμο κεφάλαιο είναι η ραγδαία είσοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης και το πώς μεταμορφώνει ριζικά:

  • τα μέσα παραγωγής,

  • την ίδια την έννοια της εργασίας,

  • και τον τρόπο δημιουργίας κεφαλαίου.

Η συζήτηση δεν μένει στη «βιτρίνα» της καινοτομίας, αλλά κοιτάζει το πολιτικό και κοινωνικό κόστος: ποιος ωφελείται, ποιος μένει πίσω, και αν οι κοινωνίες έχουν τη δυνατότητα να βάλουν όρια ή απλώς θα ακολουθήσουν τις εξελίξεις σαν θεατές.

«Υπεργολάβος» των ιδιωτικών εταιρειών το πολιτικό σύστημα;

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κατηγορία ότι το παγκόσμιο πολιτικό σύστημα αποδεικνύεται ανίκανο να δώσει ουσιαστικές λύσεις και λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως υπεργολάβος ιδιωτικών εταιρειών. Δηλαδή, αντί οι δημοκρατίες να καθορίζουν κανόνες για την τεχνολογία και την οικονομία, οι κανόνες να υπαγορεύονται από την αγορά, τις πλατφόρμες και τα συμφέροντα των μεγάλων παικτών.

Κρίση νοήματος: όταν οι «μεγάλες αφηγήσεις» σβήνουν

Στην κουβέντα μπαίνει και η βαθύτερη, υπαρξιακή πλευρά: μια γενικευμένη κρίση νοήματος και μια διάχυτη αποσύνδεση, καθώς οι μεγάλες αφηγήσεις (θρησκεία, ιδεολογίες, πρόοδος) έχουν αποδυναμωθεί χωρίς να αντικατασταθούν από κάτι πειστικό. Το αποτέλεσμα, όπως τίθεται, είναι κοινωνίες περισσότερο ευάλωτες στον φόβο, στη σύγχυση και στη χειραγώγηση.

«Ο 21ος αιώνας ως ο 20ός σε ψηφιακές οθόνες;»

Το πιο αιχμηρό ερώτημα που τίθεται είναι αν υπάρχει κίνδυνος να ζήσουμε τα μεγάλα δεινά του 20ού αιώνα – αυταρχισμό, προπαγάνδα, μαζική χειραγώγηση – απλώς μεταφερμένα σε ψηφιακές οθόνες υψηλής ανάλυσης. Αν δηλαδή ο 21ος αιώνας δεν είναι «νέα εποχή», αλλά ο 20ός με άλλο περιτύλιγμα: πιο εξελιγμένη τεχνολογία, ίδια σκοτεινά ένστικτα εξουσίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος εμφανίζεται και το σενάριο ενός πραγματικού «matrix»: ενός κόσμου όπου η αντίληψη, η πληροφορία και η πραγματικότητα φιλτράρονται από αλγορίθμους, συμφέροντα και κέντρα επιρροής.

Διαφθορά και κρατική ανικανότητα: από τα Τέμπη στις υποκλοπές

Κλείνοντας, η συζήτηση φέρνει στο προσκήνιο το θέμα που «καίει» την κοινωνία: η διαφθορά σκοτώνει και τα παραδείγματα κρατικής ανικανότητας δεν είναι θεωρία. Από την τραγωδία των Τεμπών μέχρι τις υποκλοπές και τις αναφορές στον ΟΠΕΚΕΠΕ, τίθεται το ερώτημα αν οι θεσμοί μπορούν να προστατεύσουν το δημόσιο συμφέρον ή αν ο μηχανισμός εξουσίας αναπαράγει ατιμωρησία και παρακμή.

Η ουσία της εκπομπής, όπως προκύπτει από το πλαίσιο της συζήτησης, είναι μία: η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη. Το ερώτημα δεν είναι αν θα έρθει η αλλαγή, αλλά ποιος θα την ελέγχει – οι κοινωνίες με δημοκρατικούς όρους ή λίγες ιδιωτικές δομές ισχύος, σε μια εποχή που μπορεί να μοιάζει επικίνδυνα με «Ψηφιακό Μεσαίωνα».

Δείτε την εκπομπή:

Τεχνητή Νοημοσύνη LIFE