Η μητέρα των μαχών. Μια σύγκρουση με ιστορικές προεκτάσεις που μεταφέρεται στα παρκέ. Η Εθνική Ελλάδας αντιμετωπίζει την Τουρκία για τα ημιτελικά του Eurobasket 2025. Το ομοσπονδιακό μας συγκρότημα θα βρεθεί απέναντι σε μια ομάδα, που την ξέρουμε. Από τον προπονητή όπως ο Εργκίν Αταμάν, μέχρι παίκτες όπως ο Τσεντί Οσμάν και ο νέος αστέρας Σενγκούν.
Οι ρίζες του Παντουρκισμού
Η κατάρτιση της εθνικής ομάδας των Τούρκων έχει κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία μπορεί να παιρνούν απαρατήρητα στα αθλητικά ρεπορτάζ ή να χαρακτηρίζονται ως θεωρίες συνωμοσίας, αλλά έχουν βάση. Η τουρκική ομοσπονδία υιοθέτησε μια ευέλικτη προσέγγιση που ξεπερνά τα παραδοσιακά σύνορα, εμπνευσμένη από τον παντουρκισμό.
Η ιδέα του «Τουράν», όπως διατυπώθηκε στο ποίημα του Ζίγια Γκιoκάλπ (ο οποίος ενέπνευσε τον Μουσταφά Κεμάλ) το 1911, θέτει τις βάσεις για αυτή την πολιτική. Ο Γκιόκαλπ, θεμελιωτής του παντουρκισμού, υποστήριξε ότι όλα τα τουρκογενή έθνη αποτελούν μέρη μιας ενιαίας φυλής. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πιστός ακόλουθος αυτής της ιδεολογίας έχει προκρίνει τα τελευταία χρόνια την ενίσχυση των σχέσεων με τουρκόφωνα κράτη μέσω του Οργανισμού Συνεργασίας Τουρκογενών Κρατών ( Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιζία, Ουζμπεκιστάν). Αυτή η φιλοσοφία έχει εφαρμοστεί εδώ και δεκαετίες από την τουρκική ομοσπονδία μπάσκετ, η οποία στρέφει το βλέμμα της πέρα από την Τουρκία, σε περιοχές όπως η Κεντρική Ασία, τα Βαλκάνια και η δυτική Ευρώπη, όπου ζουν απόγονοι τουρκογενών πληθυσμών ή μετανάστες.
Να το γράψουμε λιγάκι πιο ιντριγκαδόρικα για να το κάνουμε λιανά;Πρόκειται δηλαδή για ένα... παιδομάζωμα, όπως συνέβαινε με βίαιο τρόπο κατά τη διάρκεια της Οθωμανοκρατίας στις περιοχές που είχαν κατακτηθεί. Μόνο που τότε ο Σουλτάνος έφτιαχνε... Γενίτσαρος και ο σύγχρονος σουλτάνος της εθνικής ΤΟυρκίας, Εργκίν Αταμάν, δημιουργεί παίκτες στο μπάσκετ.
Παίκτες από όλο τον κόσμο
Στην τρέχουσα ομάδα που θα αντιμετωπίσουμε, ξεχωρίζουν έξι παίκτες με διαφορετικές ιστορίες. Ο Σέιν Λάρκιν, Αμερικανός υπήκοος μέχρι τα 28 του, έλαβε τουρκικό διαβατήριο το 2020 για να ενισχύσει την εθνική, ακολουθώντας το παράδειγμα των Μπόμπι Ντίξον (Αλί Μουχάμεντ) και Σκότι Γουίλμπεκιν. Ο Κενάν Σιπαχί, γεννημένος στην Πρίστινα του Κοσόβου, μετακόμισε στην Τουρκία στα 15 του και πολιτογραφήθηκε πριν τα 16. Ο Αντέμ Μπόνα, από το Λάγος της Νιγηρίας, ανακαλύφθηκε μέσω βίντεο και μετακόμισε στην Τουρκία στα 13 του, παίζοντας για λίγο στην Καρσίγιακα πριν φύγει για τις ΗΠΑ.

Από τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ασία
Ο Ερτζάν Οσμάνι, από το Μπαϊράμ Κούρι της Αλβανίας, και ο Τζέντι Οσμάν, από την Οχρίδα της Βόρειας Μακεδονίας, εντάχθηκαν χάρη στις τουρκικές ρίζες των γονιών τους. Ο Ομέρ Γιούρτσεβεν, γεννημένος στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν από Τούρκους γονείς, είναι η πιο «απλή» περίπτωση. Παλαιότερα, ο Μίρσαντ Τουρκτσάν από τη Σερβία, ο Εμίρ Πρέλτζιτς και ο Ταρίκ Μπιμπέροβιτς από τη Βοσνία, ακόμα και ο Ρασίμ Μπασάκ από το Αζερμπαϊτζάν, ακολούθησαν παρόμοιες διαδρομές, με κάποιους να αλλάζουν και ονόματα.
Μια αμφισβητούμενη ταυτότητα
Η περίπτωση του Ερσάν Ιλιασόβα, με φερόμενη καταγωγή από Τάταρους της Κριμαίας, περιβάλλεται από μυστήριο, με ανεπίσημες πληροφορίες να μιλούν για αλλαγή ταυτότητας από το Ουζμπεκιστάν. Ακόμα και ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Χέντο Τούρκογλου, από Βόσνιους γονείς, αντικατοπτρίζει αυτή την ευελιξία. Η FIBA αποδέχεται αυτές τις περιπτώσεις, αν και η κοινή γνώμη συχνά τις αμφισβητεί.