Έχει ειπωθεί και γραφεί κατ' επανάληψη ότι οι τρεις ημερομηνίες που άλλαξαν το πρόσωπο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου αφορούν σε δύο τραγωδίες και μία δικαστική απόφαση. Βέβαια, τώρα πια, δεν είναι και λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι και η δικαστική απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου στην υπόθεση Μποσμάν, μια τραγωδία ήταν.

 

Το «Χέιζελ» με τους 39 νεκρούς και τον πενταετή αποκλεισμό των αγγλικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ύστερα από την απόφαση της Μάργκαρετ Θάτσερ, ήταν η πρώτη τραγωδία. Και η τραγωδία είναι οι νεκροί και όχι φυσικά ο αποκλεισμός των αγγλικών ομάδων. Η τραγωδία του «Χέιζελ» ήταν μία αφετηρία για να αναπτυχθεί ένας γενικότερος προβληματισμός γύρω από την καταπολέμηση του χουλιγκανισμού.

 

 

Η δεύτερη τραγωδία με 96 νεκρούς ήταν το «Χίλσμπορο». Σε ένα κακοσχεδιασμένο και ξεπερασμένο γήπεδο υπήρξε μαζική είσοδος φίλων της Λίβερπουλ, την τελευταία στιγμή από δύο μόνο θύρες με υπόγεια είσοδο, με ευθύνη της αστυνομίας. Αυτή ήταν που έστελνε τον κόσμο σε ένα σφαγείο και όχι οι χούλιγκαν, γεγονός που γνωρίζουν όλοι πλέον εκτός από αρκετούς εδώ στην Ελλάδα, που πίνουν νερό στην ανύπαρκτη «πολιτική» της Θάτσερ στην καταπολέμηση του χουλιγκανισμού. Αφετηρία του προβληματισμού που αναπτύχθηκε στην Αγγλία -πρωτίστως- γύρω από την ασφάλεια των γηπέδων, τη βελτίωση του ποδοσφαιρικού προϊόντος και τις δυνατότητες εμπορικής του εκμετάλλευσης. Ο προβληματισμός αυτός αποτυπώθηκε στην έκθεση του λόρδου Τέιλορ, όπου παράλληλα περιλαμβανόταν και μία σειρά βελτιωτικών προτάσεων. Αυτές οι προτάσεις όμως για να υλοποιηθούν απαιτούσαν αρκετά χρήματα που έπρεπε να καταβάλουν οι ίδιες οι ομάδες κι όχι το αγγλικό δημόσιο.

 

Οι ομάδες, λοιπόν, «εξοπλισμένες» και με την πρώτη μεγάλη συμφωνία πώλησης των δικαιωμάτων μετάδοσης των αγώνων τους, στράφηκαν στη δεξαμενή του χρηματιστηρίου για να αναζητήσουν τα κεφάλαια που τους ήταν απαραίτητα για την αναμόρφωση του ποδοσφαίρου. Η απληστία, η απειρία στην οικονομική διαχείριση καθώς και ο νεοπλουτισμός που επέδειξαν αρκετές ομάδες, τις κατέστρεψαν οικονομικά αντί οι ίδιες να βοηθηθούν. Αλλες πάλι εκμεταλλεύτηκαν με αποδοτικό τρόπο την «πηγή» του χρηματιστηρίου και σε ορισμένες περιπτώσεις εξελίχθηκαν σε ιδιαίτερα κερδοφόρες επιχειρήσεις. Η αποτίμηση της εισαγωγής και απομάκρυνσης των αγγλικών ομάδων στο χρηματιστήριο έχει ολοκληρωθεί και ήταν καταστροφική. Ο σίγουρος κερδισμένος, πάντως, ήταν το αγγλικό δημόσιο, που μέσω της φορολόγησης της οικονομικής δραστηριότητας των ομάδων, στο διάστημα μίας δεκαετίας εισέπραξε σχεδόν 1,8 δισ. ευρώ. Από το 1992 μέχρι το 2002, ποσό που τώρα δεν μας φαίνεται τόσο μεγάλο, αλλά τότε ήταν.

 

 

Γήπεδα και βία

Σκεφτείτε πως εκείνη την εποχή το πρώτο μεγάλο συμβόλαιο πώλησης τηλεοπτικών δικαιωμάτων των ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ έφθανε τα 350 εκατ. ευρώ ενώ το '96 ο Μπέργκαμπ κέρδιζε 15 χιλιάδες στερλίνες τη βδομάδα όταν ο Τουρέ, για παράδειγμα, κερδίζει τώρα, γύρω στις 220 χιλιάδες. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η έκθεση Τέιλορ, επειδή υπάρχει μία παρανόηση, δεν ήταν μία έκθεση για την καταπολέμηση του χουλιγκανισμού. Ηταν οι προτάσεις μίας επιτροπής υπό την προεδρία του λόρδου Τέιλορ που, ερευνώντας τις συνθήκες της τραγωδίας στο «Χίλσμπορο», είχαν σαν στόχο να βελτιωθούν οι συνθήκες ασφάλειας στα γήπεδα, γεγονός που θα περιόριζε την εκδήλωση φαινομένων χουλιγκανισμού.

 

Ο εκσυγχρονισμός των αγγλικών γηπέδων λειτούργησε σαν τρέιλερ για τη βελτίωση των γηπέδων και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η ΟΥΕΦΑ κατάλαβε ότι αν ήθελε να διαμορφώσει το Τσάμπιονς Λιγκ σε ένα ελκυστικό προϊόν, έπρεπε να ζητήσει μία σειρά προϋποθέσεων για τα γήπεδα στα οποία θα διεξάγονταν οι αγώνες. Ετσι, πολλά γήπεδα άρχισαν να ανακατασκευάζονται και να χτίζονται καινούργια, προσφέροντας πολύ καλύτερες συνθήκες για τους θεατές. Παράλληλα, άρχισε να αλλάζει και η αρχιτεκτονική των γηπέδων που, από τα μεγάλα στάδια τα οποία είχαν σαν βασικό τους πλεονέκτημα τη μεγάλη χωρητικότητα, περάσαμε σε γήπεδα με μικρότερη χωρητικότητα, αλλά αυτό που λένε πολυλειτουργικά. Που μπορούν να λειτουργούν όλες τις μέρες της εβδομάδας και όχι μόνο την ημέρα του αγώνα και στα οποία οι ομάδες άρχισαν να βασίζονται για περισσότερες εισπράξεις με μεγαλύτερη σταθερότητα.

 

 

Κράτος και γήπεδα

 

 

H αλλαγή αυτή στα γήπεδα, όπου συνέβη, άρχισε να αλλάζει και το ποδόσφαιρο, ενισχύοντας τα εμπορικά του χαρακτηριστικά. Καλύτερες και περισσότερες υπηρεσίες στους φιλάθλους, έφεραν αλλαγή στον τρόπο διάθεσης των εισιτηρίων, αφού τα πακέτα των εισιτηρίων διαρκείας καλύπτουν, πλέον, τον μεγαλύτερο όγκο διάθεσης των εισιτηρίων και σε μερικές περιπτώσεις αποτελούν τον αποκλειστικό τρόπο διάθεσης. Αλλά είπαμε. Οι αλλαγές αυτές δεν συνέβησαν παντού. Οι Ιταλοί έχουν αρχίσει να αλλάζουν τώρα, σιγά-σιγά, τα γήπεδά τους. Η Γιουβέντους για παράδειγμα έφτιαξε καινούργιο γήπεδο με χωρητικότητα 42.000 θεατών . Στην Ελλάδα εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως τα γήπεδα -των ανωνύμων εταιρειών- πρέπει να κατασκευάζονται με την ευγενική χορηγία του κράτους. Ε, όχι. Το κράτος μπορεί να είναι υπεύθυνο για την πρόσβαση των θεατών στα γήπεδα, ίσως και να δίνει κάποια κίνητρα για την κατασκευή τους, αλλά δεν γίνεται να χρηματοδοτεί ανώνυμες εταιρείες.

Πηγή: SportDay

Λίβερπουλ Ποδόσφαιρο SPORTS