Φέτος, η πίεση και η συστηματική αμφισβήτηση ήταν τόσο έντονες και περίπλοκες, που δύσκολα οποιαδήποτε άλλη ομάδα θα μπορούσε να παραμείνει όρθια και λειτουργική.

Η αίσθηση του «υποβιβασμού» ενώ βρισκόταν στην κορυφή

Η ατάκα του προπονητή, Ράζβαν Λουτσέσκου, «Νιώθω ότι βρισκόμαστε στο τέλος της σεζόν και ο ΠΑΟΚ είναι στη ζώνη του υποβιβασμού», συνοψίζει με δραματικό τρόπο το κλίμα που βίωσε ο Δικέφαλος. Αυτή η ένταση, που ξεπερνούσε τη φυσιολογική φίλαθλη αγανάκτηση για τα αρνητικά αποτελέσματα, υποδηλώνει μια προμελετημένη πρόθεση δημιουργίας κρίσης.

Στα χρόνια που ο ΠΑΟΚ έχει μετατραπεί σε σταθερό διεκδικητή τίτλων υπό την ιδιοκτησία του Ιβάν Σαββίδη, υπήρξαν πολλοί «εξωτερικοί πόλεμοι». Αυτοί προέρχονταν κυρίως από αντιπάλους που έβλεπαν στο πρόσωπο του Σαββίδη έναν αντίπαλο μη ελεγχόμενο, απαντώντας με «χτυπήματα κάτω από τη μέση». Ο ιδιοκτήτης άντεξε, βγήκε νικητής και συνέχισε το έργο του.

Ο πιο ύπουλος εχθρός η εσωστρέφεια

Η φετινή κατάσταση όμως ήταν διαφορετική και πολύ πιο ύπουλη. Οι «αντίπαλοι» δεν προέρχονταν αποκλειστικά από το εξωτερικό περιβάλλον του συλλόγου, αλλά εντοπίζονταν και εντός. Αυτό είναι το πιο δηλητηριώδες είδος «πολέμου»: η τεχνητή εσωστρέφεια. Η ουσία δεν είναι ο σκοπός που εξυπηρετεί αυτή η εσωτερική σύγκρουση, αλλά το καταστροφικό αποτέλεσμα που στοχεύει να επιφέρει: την προσπάθεια αποσταθεροποίησης εκ των έσω.

Σε αυτό το περιβάλλον έντονης πίεσης, ο ΠΑΟΚ έδωσε και ο ίδιος δικαιώματα με τα αγωνιστικά του αποτελέσματα. Το διάστημα των πέντε συνεχόμενων αγώνων χωρίς νίκη ήταν τεράστιο για μια ομάδα με στόχους πρωταθλητισμού και έμοιαζε με την αρχή μιας ανεξέλεγκτης κατάρρευσης τύπου «ντόμινο»:

Ήττα 4-1 από τον Λεβαδειακό

Ισοπαλία 0-0 με τον Παναιτωλικό

Ισοπαλία 0-0 με την Μακάμπι

Ισοπαλία 3-3 με τον Αστέρα στην Τρίπολη

Ήττα 3-1 από τη Θέλτα στη Γαλικία

Πολλοί «παρατηρητές», που διαχρονικά υποτιμούν την ισχυρότερη και πιο επιτυχημένη εποχή του ΠΑΟΚ, θεώρησαν ότι η κατάρρευση ήταν αναπόφευκτη.

Η παρουσία των υιών Σαββίδη στο ντέρμπι ήταν το μήνυμα

Ωστόσο, το πρώτο κομμάτι αυτού του «ντόμινο» δεν έπεσε. Η δύναμη της διοίκησης λειτούργησε ως ασπίδα προστασίας για την ομάδα. Ο Ιβάν Σαββίδης προσωπικά, μαζί με την οικογένειά του – με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αστραπιαία παρουσία των δύο γιων του στον αγώνα της OPAP Arena, ταξιδεύοντας από Μαϊάμι και Λονδίνο αντίστοιχα – λειτούργησαν ως ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο, απορροφώντας τους κραδασμούς μιας πρωτοφανούς σε μέγεθος και ένταση εσωτερικής και εξωτερικής κρίσης.

Οι νίκες επί του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ δεν χαρίζουν τίτλους, ούτε σημαίνουν το τέλος των προβλημάτων. Όμως, έχουν μια ιστορική και ψυχολογική αξία: είναι η απόδειξη της ορθής διαχείρισης της κρίσης. Δείχνουν ότι η ομάδα, παρότι «πληγωμένη», διαθέτει την ικανότητα να αντιδρά στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Η εντολή για την συνέχεια και τα δύσκολα που έρχονται

Το ζητούμενο τώρα για το σύνολο του ΠΑΟΚ είναι να μην ξεχάσει ποτέ αυτό το πεντάλογο των κακών αποτελεσμάτων και την περίοδο που ακολούθησε. Να θυμάται: Την ειρωνεία και τη χλεύη που δέχτηκε, την εχθρότητα από άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως «φίλοι» του συλλόγου.

Και κυρίως, την ακλόνητη στάση της οικογένειας Σαββίδη και εκείνων των στελεχών που, μετά την ήττα από τη Θέλτα, εξέφρασαν δημόσια τη στήριξή τους στους ποδοσφαιριστές, κόντρα στην επικρατούσα αρνητική ατμόσφαιρα.

Ο ΠΑΟΚ έχει ψηθεί σε κάθε είδους «πόλεμο». Όταν όλοι θεωρούσαν ότι έρχεται το τελειωτικό χτύπημα για το νοκ άουτ, ο σύλλογος άντεξε, ανασυντάχθηκε και σήκωσε ξανά το κεφάλι του. Τα «credits» για την επιβίωση σε αυτόν τον πολυεπίπεδο πόλεμο ανήκουν αναμφίβολα σε εκείνους που επέλεξαν την αντοχή, την πίστη και την ενότητα έναντι της κατάρρευσης.

Ραζβάν Λουτσέσκου Ιβάν Σαββίδης ΑΕΚ ΠΑΟΚ

ΠΑΟΚ