Μια εκτενής ομαδική αγωγή στις ΗΠΑ και οι πρόσφατες δικαστικές και αστυνομικές ενέργειες έχουν φέρει στο φως τον αυξανόμενο ρόλο της Τουρκίας ως ασφαλούς «στέγης» για διεθνή οικονομικά εγκλήματα, με κέντρο το κρυπτο-πυραμιδικό σχήμα OmegaPro — ένα δίκτυο που, σύμφωνα με μηνύσεις και καταγγελίες, φέρεται να απέσπασε κεφάλαια που φτάνουν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια και να θύματισε σχεδόν 3 εκατομμύρια επενδυτές παγκοσμίως.

Η αγωγή, 137 σελίδων, κατατέθηκε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μαϊάμι τον Αύγουστο του 2024 και τροποποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2025. Σύμφωνα με το καταγγελτικό υλικό, η OmegaPro και ο διάδοχός της, Go Global, προσέλκυσαν εκατομμύρια επενδυτές στην Αφρική, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αμερική με υποσχέσεις «εγγυημένων» αποδόσεων 200–300%. Οι εισαγγελικές αρχές και οι μηνυτές υποστηρίζουν ότι τα κεφάλαια σπάνια επενδύονταν όπως διαφημιζόταν — αντίθετα, μεγάλο μέρος τους φέρεται να ξεπλύθηκε μέσω εικονικών εταιρειών σε Ντουμπάι, Μάλτα, Παναμά και κυρίως μέσω μεταφορών που συνδέονται με την Κωνσταντινούπολη.

Χρονικό κενό και διεθνείς προειδοποιήσεις

Η υπόθεση εγείρει ερωτήματα για την καθυστέρηση της τουρκικής ανταπόκρισης: ήδη από τις 17 Μαρτίου 2022 οι ρυθμιστικές αρχές της Γαλλίας και της Ισπανίας είχαν εκδώσει εντολές παύσης λειτουργίας και προειδοποιήσεις, χαρακτηρίζοντας τη δραστηριότητα της OmegaPro ύποπτη για απάτη. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι τουρκικές αρχές δεν ξεκίνησαν σημαντικές ενέργειες εναντίον των διαχειριστών πριν από τα μέσα του 2024 — γεγονός που, αναλυτές και θύματα λένε, επέτρεψε στο σχήμα να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να προσελκύει νέους επενδυτές στην Τουρκία.

Το καλοκαίρι του 2024 σημειώθηκαν και δύο υψηλού προφίλ συλλήψεις στην Κωνσταντινούπολη: στις 9 Ιουλίου συνελήφθη, όπως αναφέρεται, ο Ανδρέας Αττίλα Σάκατς — συνιδρυτής της OmegaPro — σε πολυτελή βίλα στην περιοχή Acarkent του Beykoz. Ο Σάκατς φέρεται να είχε αποκτήσει τουρκική υπηκοότητα με το όνομα «Εμρέ Αβτσί (Emre Avcı)», ενώ οι έλεγχοι κατέσχεσαν «cold wallets», εταιρικά αρχεία και αποδεικτικά μεταφορών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Στις 3 Σεπτεμβρίου 2024 συνελήφθη, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Ολλανδός διευθυντής της OmegaPro, Ρόμπερτ Βέλχε, που φέρεται να είχε εισέλθει στη χώρα στα τέλη Αυγούστου και να κινούνταν μεταξύ ξενοδοχείων για να μην εντοπιστεί.

Μαρτυρίες θυμάτων και μέθοδοι λειτουργίας

Θύματα στην Τουρκία που χρησιμοποίησαν την εφαρμογή Omega Invest —συνδεδεμένη με την OmegaPro— περιγράφουν ένα κλασικό πυραμιδικό σχήμα καμουφλαρισμένο ως πλατφόρμα κρυπτοεπενδύσεων: αρχικές μικρές καταθέσεις που εμφάνιζαν εύκολα «τριπλά» κέρδη και επιτρεπόμενες αναλήψεις, με στόχο να πειστούν οι επενδυτές να καταθέσουν μεγαλύτερα ποσά. Όταν όμως τα ποσά αυξάνονταν, οι λογαριασμοί «πάγωναν» ή διαγράφονταν· ενώ οι «επενδυτικοί σύμβουλοι» προέτρεπαν σε συνεχείς καταθέσεις προς εταιρείες όπως η Omega Teknoloji ve Danışmanlık.

Μέσω της πλατφόρμας αναφορών Şikayet Var, οι τουρκικές αρχές εντόπισαν καταγγελίες από δεκάδες Τούρκους επενδυτές. Επίσης, ολλανδικές ομάδες θυμάτων και ιδιώτες κατήγγειλαν ότι η OmegaPro εξαπάτησε επενδυτές σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής, της Ασίας και της Ευρώπης — με αριθμούς που οι μηνύσεις αποδίδουν σε περίπου 3 εκατομμύρια θύματα και ζημία περίπου 100 δισ. δολαρίων.

Εσωτερικές αντιφάσεις και καταγγελίες

Η υπόθεση περιπλέκεται από την εμφάνιση του Ολλανδο-Αφγανού γιατρού Abdul Ghaffar Mohaghegh ως καταγγέλλοντα, που ισχυρίστηκε ότι εκπροσωπεί 3.000 θύματα με απώλειες 103 εκατ. δολαρίων — ενώ ορισμένοι ολλανδοί επενδυτές υποστηρίζουν ότι ο ίδιος κοινοπρατούσε στην απάτη και ότι η καταγγελία ενδέχεται να αποτελεί στοιχείο εσωτερικών συγκρούσεων μεταξύ εμπλεκομένων.

Γιατί η Τουρκία;

Από τους αναλυτές και τα θύματα επισημαίνονται πολλαπλοί παράγοντες που καθιστούν την Τουρκία ελκυστικό προορισμό για τέτοιου είδους δίκτυα: παραθυράκια σε προγράμματα «υπηκοότητας μέσω επένδυσης», ένα ταχέως αναπτυσσόμενο αλλά ανεπαρκώς ρυθμιζόμενο οικοσύστημα κρυπτονομισμάτων, και, κατά ορισμένες καταγγελίες, πολιτικές και θεσμικές ασυνέχειες στην εφαρμογή συναφών ελέγχων. Ορισμένες φωνές πάντως κατηγορούν πολιτικά πρόσωπα και ομάδες για συγκάλυψη, ισχυρισμοί που απαιτούν διερεύνηση και αποδείξεις από τις αρμόδιες αρχές.

Το στοίχημα της δικαιοσύνης

Οι έφοδοι στην Acarkent και οι συλλήψεις υψηλού προφίλ έδωσαν προσωρινή ανακούφιση στα διεθνή θύματα, αλλά ειδικοί προειδοποιούν ότι η πορεία προς την απόδοση δικαιοσύνης θα είναι μακρά: απαιτείται διακρατική συνεργασία, ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής εποπτείας, στενότερη ρύθμιση του τομέα κρυπτονομισμάτων και αλλαγές στα προγράμματα πολιτογράφησης μέσω επένδυσης. Σε αντίθετη περίπτωση, προειδοποιούν, η Τουρκία κινδυνεύει να εδραιωθεί ως ένας από τους διεθνείς κόμβους όπου οργανωμένα οικονομικά εγκλήματα μπορούν να βρουν καταφύγιο.

Για εκατομμύρια επενδυτές από την Κωνσταντινούπολη έως τη Μπογκοτά και το Λάγος, οι έρευνες και οι συλλήψεις αποτελούν μια υπενθύμιση ότι ο δρόμος προς την επιστροφή των κλεμμένων κεφαλαίων και την απόδοση ευθυνών παραμένει μακρύς. Η στάση και οι επόμενες κινήσεις των τουρκικών δικαστικών αρχών θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό αν θα υπάρξει ουσιαστική ανατροπή ή αν το σκάνδαλο θα μείνει απλώς ως ακόμη ένα επεισόδιο σε μια μακρά λίστα διεθνών απατών.

Τουρκία LIFE