Το εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας, ειδικά στην Ιστορία και στις Κοινωνικές Σπουδές, είναι ένα από τα πιο κεντρικά ελεγχόμενα και ιδεολογικά διαμορφωμένα προγράμματα σπουδών στον κόσμο του ΟΟΣΑ, οδηγώντας σε σοβαρή γνωστική ασυμφωνία και σε μια πραγματική κρίση ταυτότητας.

Τι συμβαίνει στην πράξη και γιατί πολλοί Τούρκοι απόφοιτοι καταλήγουν με μια βαθιά παραμορφωμένη εικόνα για τον ρόλο της χώρας τους στην ιστορία:

Η Επίσημη Αφήγηση είναι Νόμος

Το τουρκικό Υπουργείο Παιδείας (Milli Eğitim Bakanlığı) και παλαιότερα το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης (YÖK) επιβάλλουν ένα ενιαίο, υποχρεωτικό ιστορικό πρόγραμμα από το δημοτικό μέχρι το λύκειο. Τα σχολικά βιβλία γράφονται ή ελέγχονται αυστηρά από το κράτος. Εναλλακτικές ερμηνείες απλώς δεν παρουσιάζονται. Τα ιδιωτικά σχολεία και ακόμη και τα περισσότερα πανεπιστήμια έχουν ελάχιστα περιθώρια διαφοροποίησης.

Βασικοί Πυλώνες της Κρατικά Εγκεκριμένης Ιστορίας

– Οι Τούρκοι παρουσιάζονται ως άμεσοι «κληρονόμοι» κάθε μεγάλου κράτους που κυβέρνησε την Ανατολία ή την Κεντρική Ασία: Σουμέριοι (λανθασμένος ισχυρισμός), Χετταίοι, Σκύθες, Ούννοι (Αττίλας = Τούρκος), Σελτζούκοι, Οθωμανοί κ.ά.
– Σχεδόν κάθε σημαντικός μουσουλμάνος ηγεμόνας ή κατακτητής που χρησιμοποίησε τουρκικά στρατεύματα επαναβαπτίζεται «Τούρκος» (π.χ. ο Σαλαντίν, που ήταν Κούρδος, ή οι Μαμελούκοι).
– Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρουσιάζεται ως μια ανεκτική, πολιτισμικά ανώτερη χρυσή εποχή (υποβαθμίζοντας τη δουλεία, το παιδομάζωμα, τη βία των γενιτσάρων, τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 κ.λπ.).
– Ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας (1919–1923) μυθοποιείται ως ένα σχεδόν υπεράνθρωπο επίτευγμα, με τον Ατατούρκ να κερδίζει προσωπικά κάθε μάχη.
– Η σύγχρονη Τουρκία διδάσκεται ως ο «φάρος» του τουρκικού κόσμου (από την Αδριατική μέχρι το Σινικό Τείχος) και ως φυσικός ηγέτης όλων των μουσουλμάνων.

Τι Αποκρύπτεται ή Ξαναγράφεται

– Λεπτομερής συζήτηση για την ιστορία των Κούρδων, Αρμενίων, Ελλήνων, Ασσυρίων, Αλεβιτών ή άλλων μη τουρκικών ομάδων εντός της σύγχρονης Τουρκίας είναι σχεδόν ανύπαρκτη ή παρουσιάζεται ως «απόπειρα διαμελισμού».
– Η δημογραφική μηχανική του 20ού αιώνα (ανταλλαγές πληθυσμών, Νόμος Επανεγκατάστασης 1934, φόρος περιουσίας, πογκρόμ του 1955, επιχειρήσεις στην Κύπρο, εκκενώσεις κουρδικών χωριών τη δεκαετία του 1990) είτε παραλείπεται είτε παρουσιάζεται ως «αναγκαία μέτρα ασφαλείας».
– Ήττες ή ηθικές αποτυχίες (π.χ. η υποχώρηση στους Βαλκανικούς Πολέμους, η Αραβική Εξέγερση, η παρακμή των ύστερων Οθωμανών) αποδίδονται αποκλειστικά σε ξένους ή σε «προδοτικές μειονότητες».

Οι Εξετάσεις Επιβάλλουν την Αποστήθιση του Μύθου

Οι εξετάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια (YKS) και οι εξετάσεις προσλήψεων στο δημόσιο (KPSS) περιλαμβάνουν πλήθος ερωτήσεων που προέρχονται απευθείας από αυτά τα βιβλία. Οι μαθητές που αμφισβητούν την αφήγηση κυριολεκτικά γράφουν χειρότερα και χάνουν θέσεις ή ευκαιρίες. Αυτό δημιουργεί τεράστια πίεση να εσωτερικεύσουν την κρατική εκδοχή.

Η Γνωστική Ασυμφωνία που Ακολουθεί

Όταν οι απόφοιτοι έρχονται σε επαφή με πρωτογενείς πηγές, αρμενικές/ελληνικές/κουρδικές μαρτυρίες, ή ακόμη και ουδέτερη δυτική ιστοριογραφία (συχνά για πρώτη φορά σε ξένα πανεπιστήμια ή διαδικτυακά), το χάσμα είναι σοκαριστικό.

Πολλοί Τούρκοι αντιδρούν αμυντικά και χαρακτηρίζουν τις νέες πληροφορίες «αντιτουρκική προπαγάνδα», γιατί η αποδοχή ότι η επίσημη αφήγηση ήταν διαστρεβλωμένη σημαίνει αμφισβήτηση όσων έμαθαν και συχνά της ίδιας τους της ταυτότητας.

Δεν είναι ότι οι Τούρκοι απόφοιτοι είναι ασυνήθιστα αδαείς ή ανόητοι. Έχουν υποστεί ένα από τα πιο συστηματικά, κρατικά επιβαλλόμενα εθνικιστικά προγράμματα σπουδών στον κόσμο, ενισχυμένο από εξετάσεις, επαγγελματικές προοπτικές και κοινωνικό κύρος για όσους το αναπαράγουν.

Γι’ αυτό πολλοί πιστεύουν ειλικρινά ότι οι Τούρκοι «έδωσαν τον πολιτισμό στον κόσμο» και γι’ αυτό κάθε πρόκληση σε αυτή την αφήγηση μοιάζει σαν προσωπική επίθεση.

ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr

Εκπαίδευση Παιδεία Τουρκία LIFE