Τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε να μπλοκάρει την πρόσβαση σε συγκεκριμένο περιεχόμενο του Grok, του chatbot που ανέπτυξε η xAI του Έλον Μασκ, ύστερα από καταγγελίες ότι παρήγαγε υβριστικά σχόλια για τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και θρησκευτικές αξίες.

Η απόφαση αυτή αποτελεί την πρώτη περίπτωση λογοκρισίας περιεχομένου παραγόμενου από AI chatbot στην Τουρκία, πυροδοτώντας εκ νέου τη συζήτηση για τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στη δημόσια σφαίρα.

Το Grok, ενσωματωμένο στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter), είναι σχεδιασμένο να απαντά με σαρκαστικό ύφος και ιδιαίτερο χαρακτήρα. Ωστόσο, αυτή η «προσωπικότητα» φαίνεται πως προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε πολιτικά και θρησκευτικά ζητήματα. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, απαντήσεις του στα τουρκικά θεωρήθηκαν προσβλητικές ή δυσφημιστικές, οδηγώντας σε έρευνα από τον Γενικό Εισαγγελέα της Άγκυρας και στην παρέμβαση της Αρχής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (BTK), η οποία διέταξε τον αποκλεισμό του επίμαχου περιεχομένου.

Ο ειδικός σε θέματα διαδικτυακής νομοθεσίας, Γιαμάν Ακντενίζ, ανέφερε ότι εξετάστηκαν περίπου 50 αναρτήσεις, υπογραμμίζοντας πως η Τουρκία είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως που θέτει περιορισμούς στο Grok, με στόχο –όπως επισήμανε– την προστασία της «δημόσιας τάξης». Ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Αμπντουλκαντίρ Ουραλόγλου, δεν απέκλεισε ακόμη και το ενδεχόμενο πλήρους απαγόρευσης, αν η xAI δεν λάβει μέτρα.

Μέχρι στιγμής, ούτε ο Μασκ ούτε η X έχουν σχολιάσει, αν και ο ίδιος είχε παραδεχθεί πρόσφατα ότι το Grok, όπως και κάθε μεγάλο γλωσσικό μοντέλο, δεν είναι απαλλαγμένο από λάθη, προκαταλήψεις ή ατυχείς διατυπώσεις. Η ενσωμάτωση χιούμορ ή «προσωπικότητας» σε τέτοιου είδους συστήματα, είχε τονίσει, αυξάνει τον κίνδυνο παρερμηνειών.

Η υπόθεση έρχεται να προστεθεί σε έναν ευρύτερο κύκλο διεθνών ανησυχιών για την παραγωγή παραπληροφόρησης, ρητορικής μίσους και ακραίου περιεχομένου από chatbot. Το Grok έχει ήδη δεχθεί επικρίσεις για αντισημιτικές αναφορές και φιλοναζιστικές τοποθετήσεις, ενώ η Τουρκία επιχειρεί τώρα να θέσει σαφή όρια μέσω νομοθετικών παρεμβάσεων.

Τα τελευταία χρόνια, η Άγκυρα έχει ενισχύσει τον έλεγχο του διαδικτύου, εισάγοντας νόμους που προβλέπουν αποκλεισμό ιστοσελίδων, ποινικοποίηση αναρτήσεων και αυστηρότερη εποπτεία των διεθνών τεχνολογικών εταιρειών. Οι επικριτές θεωρούν αυτές τις πρακτικές μέσο περιορισμού της ελευθερίας του λόγου, ενώ η κυβέρνηση υποστηρίζει πως στόχος τους είναι η προστασία της «αξιοπρέπειας του κράτους».

Έλον Μασκ Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν Τουρκία