«Είναι η ώρα του Τραμπ για την Κύπρο» αναρωτιέται η  Washington Examiner σε άρθρο της Ani Chkhikvadze. 

Εδώ και πενήντα χρόνια, η Κύπρος παραμένει ένα παγωμένο μέτωπο στην καρδιά της Ευρώπης. Από το 1974, όταν η Τουρκία εισέβαλε μετά το πραξικόπημα που υποστηρίχθηκε από τη χούντα των Αθηνών, το νησί παραμένει διαιρεμένο: οι Ελληνοκύπριοι ελέγχουν τον νότο, μέλος πλέον της Ε.Ε., ενώ ο βορράς βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή και αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.

Στη Λευκωσία, τα συρματοπλέγματα της Πράσινης Γραμμής εξακολουθούν να χωρίζουν δύο κόσμους — τον ευρωπαϊκό και τον υπό τουρκικό έλεγχο.

Μισός αιώνας αποτυχιών

Από τον Τζίμι Κάρτερ έως τον Τζο Μπάιντεν, κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν επένδυσε σοβαρά στο Κυπριακό. Οι συνομιλίες του ΟΗΕ επί δεκαετίες κατέληγαν πάντα στο ίδιο σημείο: στην απόρριψη.

Η πιο πρόσφατη, το 2017 στην Ελβετία, κατέρρευσε ξανά λόγω της διαφωνίας για τα τουρκικά στρατεύματα και τις εγγυήσεις ασφαλείας. Τα ίδια εμπόδια εξακολουθούν να εμποδίζουν κάθε προοπτική λύσης.

Το Σχέδιο Ανάν του 2004, αν και εγκρίθηκε από τους Τουρκοκύπριους, απορρίφθηκε μαζικά από τους Ελληνοκύπριους, που φοβήθηκαν υπερβολική τουρκική επιρροή και απώλεια ελέγχου ασφάλειας. Έκτοτε, το Κυπριακό έχει μετατραπεί σε «βολικό αδιέξοδο»: όλοι μιλούν για λύση, κανείς δεν τη διεκδικεί με επιμονή.

Πολιτική αλλαγή στα Κατεχόμενα

Ωστόσο, οι ισορροπίες αλλάζουν. Την περασμένη εβδομάδα, ο Τουφάν Ερχουρμάν, μετριοπαθής ηγέτης, επικράτησε του εθνικιστή Ερσίν Τατάρ στις λεγόμενες «εκλογές» στα Κατεχόμενα.
Ο Ερχουρμάν στηρίχθηκε στην ατζέντα επανέναρξης διαλόγου με τη Λευκωσία, βάζοντας τέλος στη σκληρή ρητορική της διχοτόμησης. Η νίκη του θεωρείται σπάνια στιγμή αισιοδοξίας για τους Τουρκοκύπριους, που κουράστηκαν από την απομόνωση και την αυξανόμενη εξάρτηση από την Άγκυρα.

Η στρατηγική αξία της Κύπρου για την Ουάσινγκτον

Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την Κύπρο αναθερμαίνεται. Στις αρχές του 2025, στελέχη της αμερικανικής αεροπορίας επιθεώρησαν την αεροπορική βάση της Πάφου, προκειμένου να διαπιστώσουν αν μπορεί να φιλοξενήσει επιχειρήσεις εκκένωσης ή ανθρωπιστικές αποστολές στη Μέση Ανατολή.
Παράλληλα, η Ουάσινγκτον εξετάζει την αξιοποίηση και της βρετανικής βάσης Ακρωτηρίου, στο πλαίσιο σχεδίου ταχείας αντίδρασης στην περιοχή.
Όπως είχε πει ο Χένρι Κίσινγκερ, «η Κύπρος είναι ένα αεροπλανοφόρο που δεν βυθίζεται» – και αυτή η γεωγραφία εξηγεί γιατί η Ουάσινγκτον ίσως θελήσει να επενδύσει πολιτικά και στρατιωτικά στην περιοχή.

Η στροφή της Λευκωσίας προς τη Δύση

Ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης επιχειρεί σαφή απεξάρτηση από τη Ρωσία, με την Κύπρο να προσεγγίζει ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ισραήλ.
Η κυβέρνηση έχει ήδη καταπολεμήσει τη ροή ρωσικού χρήματος, έχει εκφράσει επίσημο ενδιαφέρον για ένταξη στο ΝΑΤΟ, και επιδιώκει ενεργειακή και αμυντική συνεργασία με την Ουάσινγκτον.
Η αλλαγή προσανατολισμού στον νότο, συνδυασμένη με το πολιτικό άνοιγμα στον βορρά, δημιουργεί —για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες— παράθυρο ευκαιρίας.

Το «τείχος» της Άγκυρας

Παρά τις αλλαγές, η πραγματικότητα παραμένει σκληρή: 40.000 Τούρκοι στρατιώτες βρίσκονται ακόμα στον βορρά.
Η Τουρκία χρηματοδοτεί σχεδόν το σύνολο των κρατικών λειτουργιών στα Κατεχόμενα — μισθούς, ενέργεια, υποδομές — και χρησιμοποιεί το νησί ως προέκταση της στρατιωτικής της παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα τελευταία χρόνια έχει ανεγείρει βάσεις, ραντάρ και κέντρα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, παγιώνοντας τον έλεγχό της.

Ο «παράγοντας Τραμπ»

Η ανάλυση του Washington Examiner υποστηρίζει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να είναι η απρόσμενη μεταβλητή που θα αλλάξει το παιχνίδι.
Έχοντας μεσολαβήσει επιτυχώς μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, ο Τραμπ θα μπορούσε να επιχειρήσει κάτι ανάλογο και στην Κύπρο.

Σύμφωνα με την εκτίμηση, ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος —αν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο— θα μπορούσε να προσφέρει στην Άγκυρα ό,τι ποτέ δεν προσέφερε ο ΟΗΕ:
συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας, εμπορικά και ενεργειακά ανταλλάγματα με ευρωπαϊκή στήριξη, με αντάλλαγμα την σταδιακή αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και την επανεκκίνηση ενός ομοσπονδιακού σχεδίου συμβίωσης στο νησί.

Ένα βήμα πριν από το «διπλωματικό νεκροταφείο»

Το Κυπριακό χαρακτηρίζεται εδώ και δεκαετίες «το νεκροταφείο των διπλωματών» – μια σύγκρουση όπου η λύση πάντα φαίνεται κοντά, αλλά ποτέ δεν φτάνει.

Η Washington Examiner καταλήγει πως, αν ο Τραμπ επιλέξει να εμπλακεί, θα μπορούσε να μετατρέψει ένα ακίνητο μέτωπο σε σπάνια διπλωματική επιτυχία για τις ΗΠΑ — και να δώσει τέλος σε μία από τις μακροβιότερες διαιρέσεις της Ευρώπης.

ΠΗΓΗ: Geopolitico.gr

Ντόναλντ Τραμπ Τουρκία ΗΠΑ Κύπρος LIFE Ελλάδα