Μια ασυνήθιστη καινοτομία παρουσίασε ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, ανακοινώνοντας ότι το νέο πρόσωπο που αναλαμβάνει τη διαχείριση των δημοσίων συμβάσεων δεν είναι άνθρωπος, αλλά… ρομπότ. Ο λόγος για την Diella, ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης, το οποίο θα έχει την ευθύνη να αναθέτει και να παρακολουθεί τους δημόσιους διαγωνισμούς.
Όπως τόνισε ο Ράμα στην ομιλία του για το νέο υπουργικό συμβούλιο, η Diella – που στα αλβανικά σημαίνει «ήλιος» – είναι το πρώτο μέλος κυβέρνησης που δεν είναι φυσική παρουσία, αλλά «προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης». Στόχος, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να καταστεί η Αλβανία «μια χώρα όπου οι δημόσιοι διαγωνισμοί είναι 100% απαλλαγμένοι από διαφθορά».
Η επιλογή αυτή έρχεται σε ένα πολιτικό περιβάλλον όπου η ανάθεση συμβάσεων έχει συνδεθεί επί δεκαετίες με σκάνδαλα διαφθοράς. Η Αλβανία θεωρείται από ειδικούς κόμβος ξεπλύματος χρήματος για διεθνείς συμμορίες ναρκωτικών και όπλων, με την εικόνα αυτή να βαραίνει τις φιλοδοξίες της χώρας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2030.
Η Diella δεν είναι εντελώς καινούργια: έκανε το ντεμπούτο της στις αρχές του έτους ως εικονική βοηθός στην πλατφόρμα e-Albania, διευκολύνοντας πολίτες και επιχειρήσεις στην έκδοση εγγράφων με ηλεκτρονικές σφραγίδες και μειώνοντας τη γραφειοκρατία. Μάλιστα, εμφανίζεται σε παραδοσιακή αλβανική ενδυμασία και επικοινωνεί μέσω φωνητικών εντολών.
Ωστόσο, η απόφαση δεν έχει πείσει τους πάντες. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι αντιδράσεις ποικίλλουν: «Ακόμα και η Diella θα είναι διαφθαρμένη στην Αλβανία», έγραψε ένας χρήστης, ενώ άλλος σχολίασε σκωπτικά: «Η κλοπή θα συνεχιστεί και η Diella θα κατηγορηθεί».
Παράλληλα, η κυβέρνηση δεν έχει δώσει σαφείς απαντήσεις για το επίπεδο ανθρώπινης εποπτείας που θα υπάρχει πάνω στο νέο «ψηφιακό μέλος του υπουργικού συμβουλίου», ούτε για το πόσο προστατευμένη είναι η πλατφόρμα από πιθανές απόπειρες χειραγώγησης.
Το νέο κοινοβούλιο της χώρας, που προέκυψε από τις εκλογές του Μαΐου, συνεδριάζει αύριο Παρασκευή. Παραμένει ασαφές, ωστόσο, αν η κυβέρνηση Ράμα θα ζητήσει και θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στην ίδια συνεδρίαση.
Ο λαός λέει, ότι το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, κάτι που επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση της Αλβανίας. Οπότε όποιοι πιστεύουν, ότι ο Ράμα θα καταπολεμήσει τη διαφθορά με την Τεχνητή Νοημοσύνη μάλλον θα πρέπει να αναθεωρήσει.