Η «μαύρη τρύπα» που έφερε, σχεδόν, την Cambridge United στην Premier League

Βάλε έναν ποδοσφαιρόφιλο σε έναν σταθμό τρένων οπουδήποτε στην Αγγλία. Χωρίς απαραίτητα να μπορεί να δείξει την κάθε πόλη στο χάρτη, σίγουρα θα αναγνωρίσει πάρα πολλούς από τους προορισμούς στον πίνακα των δρομολογίων. Κάποιος άσχετος θα δυσκολευόταν. Παρόλα αυτά θα αναγνώριζε το Κέιμπριτζ, με το περίφημο πανεπιστήμιό. Υπήρξε όμως η εποχή, που η πόλη έφτασε κοντά στο να αποκτήσει όνομα και για τον αθλητισμό της, χάρη στο σχέδιο μίας πεισματάρας ιδιοφυίας, που εκ των υστέρων, ήταν καταδικασμένο να αποτύχει.

Αν και η ίδια πλέον μετράει 108 χρόνια ιστορίας, η πορεία της Cambridge United, ή «Abbey United», όπως ονομαζόταν μέχρι το 1951, είναι αρκετά θολή μέχρι και το 1970, τη χρονιά που εισήλθε για πρώτη φορά στις επαγγελματικές κατηγορίες της Αγγλίας κι άφησε πίσω της το non-league ποδόσφαιρο. Χωρίς καμία συμμετοχή στην First Division ή στην Premier League, διατηρούν μία φιλήσυχη στάση που κυμαίνεται ανάμεσα στις μικρότερες κατηγορίες της Football League, κι ενίοτε της Conference. Το όνομα του John Beck όμως ξυπνάει αναμνήσεις, από όταν ο ίδιος, με τις ανορθόδοξες μεθόδους του που δεν άρεσαν σε όλους, οδηγούσε την ομάδα σαν άλλο «τρένο» προς την πρώτη Premier League του 1992, πριν το ίδιο εκτροχιαστεί και στο τέλος επιστρέψει απογοητευμένο εκεί απ’ όπου είχε ξεκινήσει!

Η αρχική επιτυχία του Beck, δεν βασιζόταν στην πολύπειρη σοφία του. Αφού πέρασε τα τελευταία χρόνια της αγωνιστικής του καριέρας στην Cambridge, όταν και στα 35 αποσύρθηκε λόγω σοβαρού τραυματισμού, επιτέλεσε μιάμιση χρονιά σαν βοηθός του τότε προπονητή, Chris Turner. Στα μέσα της σεζόν 1989/90 ο Turner απομακρύνεται οικειοθελώς από τον πάγκο της ομάδας λόγω προβλημάτων υγείας. Η Cambridge United βρίσκεται στην 14η θέση της Fourth Division και μετράει τρεις σερί ήττες. Δεν υπήρξε κάποια εξωτερική πρόσληψη, αλλά ανέλαβε χρέη πρώτου προπονητή ο ίδιος ο Beck.

 

 

 

Το κλίμα στα αποδυτήρια του Abbey Stadium αλλάζει αμέσως. Λάτρης των αποφθεγμάτων, γεμίζει παντού τους χώρους των παικτών με post-it που έφεραν προτάσεις όπως «Simplicity is genius». Η προσέγγισή του είναι καθόλα διαφορετική από αυτή του απερχόμενου τεχνικού, αλλά μάλλον και με όλους τους υπόλοιπους του πρωταθλήματος. Στο υπόλοιπο της σεζόν η ομάδα πετυχαίνει πολλά γκολ από σέντρες, από στημένες φάσεις και κυρίως, από κλεψίματα. Η 14η θέση δίνει τη θέση της στην έκτη στο τέλος της χρονιάς και στον τελικό των play-offs του Wembley το 1-0 αφήνει την Chesterfield στην Fourth Division, κι ανεβάζει την Cambridge στην Third!

Η επιτυχία δεν περιορίστηκε στο πρωτάθλημα. Όντας ομάδα της Fourth Division, φτάνει μέχρι τα προημιτελικά του FA Cup. Στο διάβα της κατάφερε να αποκλείσει μεταξύ άλλων την Millwall αλλά και την μετέπειτα πρωταθλήτρια της Third Division, Bristol City, όπου μετά από δύο ισοπαλίες, η Cambridge την υπέταξε με 5-1 στον τρίτο αγώνα. Τα αποτελέσματα παραήταν καλά, για να τα αποδώσει κανείς στην τύχη.

 

 

 

Μα καλά, ποια ήταν αυτή η τακτική του Beck πια; Θεωρώντας πως η κατοχή της μπάλας ελλοχεύει πολλούς κινδύνους, φρόντιζε να δίνει εντολές στους παίκτες του να την αποφεύγουν! Χωρίς να παίρνει ρίσκα, ζητούσε από τους ποδοσφαιριστές του να διώχνουν τη μπάλα προς τις επικίνδυνες περιοχές κοντά στο τέρμα των αντιπάλων και να καραδοκούν για λάθη της αντίπαλης ομάδας με υψηλή πίεση. Αυτή η… ωμή αντιμετώπιση του ποδοσφαίρου με μια αρχαία μορφή gegenpressing βρήκε εχθρούς και μέσα στα αποδυτήρια της ομάδας αλλά και έξω. Η προσέγγιση είχε επιτυχία, αλλά γινόταν αποπνικτική για τους παίκτες που δεν είχαν περιθώρια για ατομικές ενέργειες.

Μαζί με τις αμφισβητήσιμες τακτικές του, έφερε σε μία μικρή ομάδα πράγματα που σήμερα θεωρούνται προφανή, τότε όμως ήταν υπερβολικά πρωτοποριακά. Καταρχάς, άλλαξε ολοκληρωτικά η προπόνηση. Η Cambridge μπορεί να ήταν ακόμη ομάδα της τέταρτης κατηγορίας, όμως πλέον προπονούνταν πολύ πιο μελετηρά και στοχευμένα. Στην προετοιμασία του επόμενου καλοκαιριού ο Beck έβαζε τους παίκτες του να τον κοντράρουν στο τρέξιμο όσο αυτός ήταν στο ποδήλατο, κι άμα δε κατάφερναν να τον περάσουν, η άσκηση επαναλαμβανόταν. Διατροφή και συμπληρώματα πήραν κι αυτά υπόσταση στη ζωή των ποδοσφαιριστών, όπως και κόνσεπτ σαν το ρεπό, που σήμερα θεωρούνται δεδομένα. Δεν υπήρχε πιο σωματικά έτοιμη ομάδα στο πρωτάθλημα από αυτή της Cambridge United.

 

 

 

Ο τότε μέσος της, Steve Claridge, έχει δηλώσει πως είχε σημαντικές διαφωνίες με τον προπονητή του, καθώς οι περίεργες τακτικές του επηρέαζαν τη δική του θέση περισσότερο από κάθε άλλη. «Όταν μιλάμε για έναν παίκτη σαν εμένα, που του αρέσει να κρατάει τη μπάλα και να φέρνει κι άλλους στο παιχνίδι, και τον κάνεις αλλαγή επειδή κοντρόλαρε και πάσαρε την μπάλα, τότε θα έχεις προβλήματα. Ήθελε απλά να κλωτσάω την μπάλα προς το κόρνερ, ήταν γελοίο».

Ο Beck ήταν μπροστά από την εποχή του και στην στατιστική ανάλυση δεδομένων. Κάθε επόμενος αντίπαλος γινόταν αντικείμενο μελέτης, στον βαθμό και που επέτρεπαν τα μέσα της εποχής. Οι περίεργες τακτικές του όμως δεν περιορίζονταν στις οδηγίες προς τους παίκτες. Έδινε οδηγίες το χορτάρι στις περιοχές των κόρνερ να είναι μεγαλύτερο σε μήκος από το προβλεπόμενο, ώστε η μπάλα να συναντά μεγαλύτερη τριβή και να μένει ευκολότερα εκεί όταν έτρεχαν να την φτάσουν οι εξτρέμ. Στην προπόνηση, όταν αυτή λάμβανε χώρα στο γήπεδο, οι ασκήσεις λάμβαναν χώρα μόνο στο κέντρο ώστε να σκαφτεί όσο περισσότερο γίνεται το γρασίδι για να είναι δυσκολότερο το παιχνίδι σε αυτό το σημείο.

 

 

 

Συνέχιζε να ψάχνει ακόμη και το παραμικρό επιπλέον πλεονέκτημα. Κοιτώντας κανείς πίσω, βλέπει κινήσεις που φέρνουν στο μυαλό… Millwall, όπως την κλειστή θέρμανση στα αποδυτήρια των φιλοξενούμενων ή την παροχή ξεφούσκωτων μπαλών για προθέρμανση. Δεν γίνεται να ξέρουμε κατά πόσο αυτός ο ψυχολογικός πόλεμος είχε αποτέλεσμα, αλλά μάλλον ήταν περισσότερο ψευδοεπιστήμη για να δημιουργήσει αφιλόξενη ατμόσφαιρα, παρά για να μειώσει με άμεσο τρόπο την επίδοση των αντιπάλων, στους οποίους φυσικά και δεν άρεσαν καθόλου αυτές οι τακτικές.

Η Cambridge United ξεκινάει λοιπόν τις αγωνιστικές της υποχρεώσεις για την σεζόν 1990/91 ως νεοφώτιστη στην Third Division. Δεν μασάει από τίποτα και τερματίζει κατευθείαν στην πρώτη θέση με 86 βαθμούς, έναν μπροστά από την Southend. Μέσα σε ενάμιση χρόνο, ο Beck καταφέρνει κι οδηγεί την ομάδα του δύο κατηγορίες πάνω από την αφάνεια της Fourth Division. Η περσινή επιτυχία του κυπέλλου επαναλαμβάνεται και χρειάζεται ένα ταξίδι στο Highbury και την Arsenal για να καμφθεί η πορεία της ομάδας με το πλέον τιμητικό 2-1, αφού πρώτα είχε υποτάξει Exeter, Fulham, Wolves, Middlesbrough και Sheffield Wednesday.

 

 

 

Η χρονιά που ακολούθησε είναι ίσως η πιο έντονη κι η πιο διαφορετική στην ιστορία της Cambridge, και ταυτόχρονα κι η πιο επιτυχημένη. Κοιτώντας τα αποτελέσματα στις πρώτες αγωνιστικές, δύσκολα θα υπέθετε κανείς πως η ομάδα είχε προβλήματα προσαρμοστικότητας. Ο κορμός της ομάδας δεν έχει αλλάξει και οι παίκτες πλέον είχαν εμπειρία στο σύστημα. Ο σύλλογος κερδίζει τους τρεις πρώτους αγώνες σκοράροντας δέκα γκολ, όμως σιγά σιγά, οι έμπειροι της κατηγορίας αρχίζουν να παίρνουν χαμπάρι.

Οι υπόλοιπες ομάδες προσαρμόστηκαν, παίζοντας με μεγαλύτερο βάθος και λιγότερο κενό χώρο στα μετόπισθεν. Άλλωστε, σίγουρα ομάδες της δεύτερης κατηγορίας θα μπορούσαν να κρατήσουν τη μπάλα καλύτερα και να μη τη χάνουν με την ίδια ευκολία με τις ομάδες της τέταρτης! Όταν βασίζεσαι στα λάθη των αντιπάλων με τη μπάλα, το σύστημα κινδυνεύει και να γίνει αντιληπτό αλλά και προβλεπόμενο, όσο καλύτεροι γίνονται κι οι αντίπαλοι. Ειδικά ενάντια στη Newcastle, οι αντίπαλοι δεν χρειαζόταν καν να πιέσουν τους παίκτες της Cambridge, ήξεραν που θα πάει η μπάλα. Το σύστημα έβγαζε προβλήματα, όμως ο ιδεολόγος Beck αρνούνταν να το τροποποιήσει.

Από εκεί που τα αποτελέσματα ήταν θετικά κι η Cambridge πίεζε για τρίτη σερί άνοδο, τα προαναφερθέντα προβλήματα χάλασαν το κλίμα. Το αυξημένο επίπεδο δυσκολίας του πρωταθλήματος έκανε φανερό πως οι ιδιόρρυθμες τακτικές του Beck χρειάζονταν αλλαγές που δεν ήρθαν ποτέ. Πολλοί από τους παίκτες δεν αρέσκονταν σε αυτά τα δεδομένα κι ήταν απελπισμένοι για λίγη περισσότερη ελευθερία κινήσεων. Υπήρξε αγώνας όπου ο Beck έκανε αμέσως διπλή αλλαγή τον Claridge και έναν ακόμη παίκτη, τον Lee Philpott, επειδή έπαιξαν το ένα-δύο στην δική τους περιοχή. Η αλλαγή ήταν δήλωση πως ο προπονητής δεν επρόκειτο να ανεχτεί καμία ανυπακοή ως προς τις τακτικές και τα δοκιμασμένα σενάριά του.

 

Φτάνοντας προς το τέλος της σεζόν, η Cambridge κέρδισε μόνο τρία από τα τελευταία 13 της παιχνίδια. Από εκεί που ήταν διεκδικήτρια της απευθείας ανόδου για την πρώτη χρονιά της Premier League, έπεσε πέμπτη και αγωνίστηκε στα play-offs, χάνοντας στα ημιτελικά από τη Leicester. Πόσο προβλέψιη είχε γίνει; Η Cambridge είχε κερδίσει εντός έδρας τις «Αλεπούδες» στην κανονική διάρκεια με 5-1. Στα play-offs η Leicester τους διέλυσε με 5-0! Η πιο επιτυχημένη σεζόν της ομάδας, έκλεισε τον κύκλο της με πίκρα.

Εκ των υστέρων φάνηκε πως δεν είχε τελειώσει μόνο η συγκεκριμένη χρονιά, αλλά όλος ο κύκλος που την έφερε μέχρι την πέμπτη θέση της Second Division. Εκείνο το καλοκαίρι η ομάδα αποσυντέθηκε τελείως με πολλές αποχωρήσεις σε ομάδες της Premier League (όπως του Dion Dublin στην Manchester United) και τα αποτελέσματα γρήγορα έγιναν απογοητευτικά, με τον Beck να απολύεται τον ίδιο Οκτώβριο. Με δύο συνεχόμενους υποβιβασμούς, το 1995 η ομάδα ήταν πλέον εκεί απ’ όπου είχε ξεκινήσει, στην Fourth Division!

Κάπως έτσι τελείωσε ένα ανορθόδοξο πρότζεκτ που χάθηκε μέσα στην εμμονή του προπονητή του στην τακτική που εφηύρε, στο σενάριο που προσεκτικά ετοίμασε και μέχρις ότου ένα σημείο, δούλευε ρολόι. Η θεμιτότητα του πρακτικού κομματιού είναι στην κρίση του καθενός να την αξιολογήσει, όμως τα αποτελέσματα έρχονταν. «Όλοι ξέραμε ότι ήταν ακραίο. Δεν υπήρχαν γκρίζες ζώνες, μόνο μαύρο και άσπρο. Αλλά επίσης ξέραμε ότι έτσι θα φέρναμε επιτυχίες. Κι όταν κάτι πετυχαίνει, δεν το αλλάζεις». έχει δηλώσει ο Philpott. Ίσως να έπαιξε τον ρόλο του και η μέση ηλικία του ρόστερ. Οι περισσότεροι παίκτες ήταν νέοι, αρκετοί είχαν μείνει ελεύθεροι από άλλες ομάδες και χρωστούσαν την καριέρα τους στον Beck. Αν και αντιμετώπισε κάποια αντίσταση, θα ήταν σίγουρα δυσκολότερα με πιο έμπειρους και μεγάλους σε ηλικία παίκτες.

 

Οι επιτυχίες ήταν αξιοθαύμαστες για έναν μικρό σύλλογο όπως η Cambridge United, όμως παίκτες όπως ο Claridge είναι σίγουροι πως πολύ περισσότερα θα είχαν επιτευχθεί αν ο Beck ήταν πιο ευέλικτος με τις τακτικές του, όσο η ομάδα ανέβαινε στην πυραμίδα. «Το 80% όσων έκανε ήταν εντάξει. Με έκανε επαγγελματία, μας έκανε όλους καλύτερους επαγγελματίες, αλλά ήταν αδιάλλακτος στην συμπεριφορά του. Είχε κάποιους πολύ καλούς παίκτες που θα έπρεπε να παίζουν στην Premier στα 25-26 τους, αλλά δε το κατάφεραν επειδή δεν ήταν αυτός καθόλου ευέλικτος. Αφού φύγαμε φάνηκε πως δεν ήταν το σύστημα που απέδιδε, αλλά οι παίκτες». Αν και πολλοί από αυτούς κατάφεραν σημαντικές επιτυχίες με άλλες ομάδες στο μέλλον και θυμούνται το μεγαλύτερο κομμάτι της παραμονής τους στην ομάδα με μία ευχάριστη νοσταλγία επιτυχίας που ήρθε με πολύ κόπο, για τον Beck η περίοδος 1989-1992 ήταν η πιο επιτυχημένη στην προπονητική του καριέρα.

Ο Beck είχε κι άλλες ευκαιρίες. Δεν βρήκε επιτυχία ούτε στην Preston, ούτε στη Lincoln, ούτε όταν ξανανέλαβε για ελάχιστα την Cambridge τον Μάρτιο του 2001. Κατάφερε να τη σώσει κατηγορία, αλλά παραιτήθηκε τον ίδιο Νοέμβριο κρίνοντας πως αυτή τη φορά δε θα τα κατάφερνε (όπως κι έγινε, η Cambridge υποβιβάστηκε). Με διαφορετικούς παίκτες και καταστάσεις, η περίεργη συνταγή του ποτέ δεν ήταν επιτυχημένη όπως ήταν την πρώτη φορά. Διετέλεσε για πολλά χρόνια βοηθός προπονητή του -θρύλου στην Cambridge- Steve Fallon στην άσημη Histon στην πιο επιτυχημένη περίοδο της ιστορίας της, φτάνοντας μέχρι την Conference. Το 2010 ανέλαβε για λίγο και πρώτος προπονητής, όμως παραιτήθηκε από τον Αύγουστο! Το επόμενο και τελευταίο του πόστο ήταν το ίδιο σύντομο, στην Kettering Town. Κράτησε από τον Ιούνιο του 2012, μέχρι τον Σεπτέμβριο. Το 2013 τον προσέλαβε η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αγγλίας σε θέση εκπαιδευτή τακτικής, προκαλώντας κάποιες αντιδράσεις για τις ιδέες που θα περνούσε.

 

Χωρίς να ξέρουμε τα σημερινά του ποδοσφαιρικά πιστεύω, ένα είναι σίγουρο. Το ποδόσφαιρο σε αυτές τις τρεις δεκαετίες που πέρασαν έχει αλλάξει ριζικά, με πολύ περισσότερη προσοχή στην κατοχή της μπάλας αλλά και διαφορετικές προσωποποιήσεις της έννοιας του ποδοσφαιριστή. Δύσκολα ένας διάδοχος θα έβρισκε σήμερα ποδοσφαιριστές πρόθυμους να συνεργαστούν σε ένα τόσο… απολυταρχικό σύστημα, όπου μάλλον δεν θα έβρισκαν κάποια χαρά παίζοντας. Μέχρι και σήμερα, παραμένει όμως μάλλον ο πιο επιτυχημένος προπονητής που είχε ποτέ η ομάδα του Κέιμπριτζσαϊρ, οδηγώντας την στην υψηλότερη θέση που έχει φτάσει ποτέ και μάλλον δεν πρόκειται να ξαναφτάσει, λόγω των αλλαγών που έχουν έρθει στο άθλημα σήμερα. Αν μη τι άλλο, ήταν άνθρωπος με σχέδιο, ήξερε ακριβώς τι ήθελε. Οι οδηγίες στους παίκτες ήταν σαφείς, όπως κι η διαδικασία της επιλογής της ενδεκάδας. Αν δε μπορούσες να εφαρμόσεις όσα ζητούσε, δεν έπαιζες.

Η Cambridge χρωστάει όσα πέτυχε σε αυτή την τριετία, μεταξύ άλλων και δύο προημιτελικών FA Cup, σε αυτόν. Ήταν φιγούρα των αντιφάσεων. Λάτρης της ακρίβειας, εμμονικός στην λεπτομέρεια της προετοιμασίας, αλλά σε πολύ άκαμπτο βαθμό για να γίνει σωστά. Επαναστατικός αλλά κι οπισθοδρομικός, ίσως ένας ελαττωματικός ιδεολόγος. Μπορούμε όμως να είμαστε και ευγνώμονες για ιστορίες όπως αυτή, ιστορίες ανθρώπων που προσπάθησαν να σκεφτούν διαφορετικά, «out of the box», με πονηριά και κατάφεραν να φέρουν επιτυχίες σε μία μικρή ομάδα που δύσκολα θα υποπτευόταν κανείς. Εις υγείαν των πρωτοπόρων του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος!

ΠΗΓΗ: eyap.gr

 

Ακολουθήστε το sportdog.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις αθλητικές ειδήσεις