Για περισσότερο από μία δεκαετία, η CIA δεν περιορίστηκε στη διείσδυση σε κρατικές δομές — εισχώρησε στον ίδιο τον ιστό. Πίσω από φαινομενικά αθώες ιστοσελίδες, από fan pages του Johnny Carson μέχρι ποδοσφαιρικά blogs και φόρουμ αφιερωμένα στους Ρασταφάρι, το Λάνγκλεϊ έστησε ένα παγκόσμιο δίκτυο ψηφιακής κατασκοπείας. Από το 2004, η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών λειτουργούσε τουλάχιστον 885 ιστοσελίδες σε 29 γλώσσες, απευθυνόμενη όχι μόνο σε χώρες-αντιπάλους, όπως το Ιράν, η Ρωσία και η Κίνα, αλλά και σε στενούς συμμάχους, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία.

Η υπόθεση ήρθε στο φως όταν ο Ιρανός πληροφοριοδότης Γχολαμρεζά Χοσεϊνί, ο οποίος στρατολογήθηκε από τη CIA το 2007, συνελήφθη από τις αρχές της Τεχεράνης. Ο Χοσεϊνί χρησιμοποιούσε τον ιστότοπο IranianGoals.com για την κρυπτογραφημένη επικοινωνία του με τους Αμερικανούς χειριστές του. Στην επιφάνεια, η σελίδα ήταν αφιερωμένη στο ιρανικό ποδόσφαιρο. Στην πράξη, όμως, ένα πεδίο «αναζήτησης» στο κάτω μέρος της σελίδας έκρυβε μια μυστική διεπαφή ανταλλαγής μηνυμάτων, προσβάσιμη μόνο με σωστό κωδικό.

Το δίκτυο φαινόταν αδιαπέραστο — μέχρι που αποκαλύφθηκε λόγω βασικών επιχειρησιακών σφαλμάτων. Οι ιστοσελίδες αγοράζονταν κατά ομάδες από τους ίδιους παρόχους φιλοξενίας, με διαδοχικές διευθύνσεις IP, που επέτρεψαν στις ιρανικές αρχές να εντοπίσουν ολόκληρο το δίκτυο. Το ιρανικό Υπουργείο Πληροφοριών ανακοίνωσε τότε τη σύλληψη 30 προσώπων και την ταυτοποίηση 42 ακόμα πρακτόρων.

Πολλοί από αυτούς τους ιστοτόπους —όπως οι FirstNewsSource.com και Farsi-NewsAndWeather.com— εξακολουθούν να είναι προσβάσιμοι μέσω του Internet Archive. Ο Χοσεϊνί έμεινε εννέα χρόνια στη φυλακή και μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει καμία στήριξη ή επικοινωνία από τις αμερικανικές αρχές.

Fan sites, ειδησεογραφικά blogs και κάλυψη για πληροφοριοδότες

Το εύρος των θεμάτων που κάλυπταν οι ψεύτικες ιστοσελίδες της CIA ήταν εντυπωσιακό. Από αφιερώματα στο Star Wars και τον Johnny Carson, μέχρι οικονομικά νέα και σελίδες ορειβασίας, κάθε ιστοσελίδα ήταν προσαρμοσμένη στη γεωγραφική και πολιτισμική ιδιαιτερότητα του εκάστοτε πληροφοριοδότη. Οι περισσότερες απλώς αναδημοσίευαν υπάρχον περιεχόμενο, προσφέροντας εύλογη κάλυψη αλλά χωρίς πραγματική δημοσιογραφική δραστηριότητα.

Το ίδιο σενάριο εκτυλίχθηκε και σε άλλες χώρες. Στη Βενεζουέλα, οι πληροφοριοδότες χρησιμοποιούσαν ιστότοπους όπως Noticias-Caracas, ενώ στη Ρωσία πλατφόρμες όπως TodaysNewsAndWeather-Ru.com λειτουργούσαν ως δίαυλοι επικοινωνίας με τη CIA. Ωστόσο, αποδείχθηκε πως και οι σύμμαχοι δεν εξαιρούνταν: στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γερμανία, αμερικανικά ψηφιακά παρατηρητήρια συλλέγαν δεδομένα ακόμη και για κυβερνητικές ή στρατηγικές κινήσεις.

Το 2013, η αποκάλυψη ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούσαν το κινητό της Άνγκελα Μέρκελ προκάλεσε διπλωματική κρίση. Έναν χρόνο αργότερα, συνελήφθη Γερμανός πράκτορας που εργαζόταν υπέρ των Αμερικανών.

Το απόλυτο φιάσκο στην Κίνα

Από τα τέλη της δεκαετίας του 2010, οι κινεζικές αρχές διέλυσαν ένα εκτεταμένο κατασκοπευτικό δίκτυο της CIA. Οι πλατφόρμες eChessNews.com και SportsNewsFinder.com μετατράπηκαν σε παγίδες. Σε αντίθεση με το Ιράν, όμως, η Κίνα δεν αρκέστηκε σε συλλήψεις. Οι πληροφοριοδότες εκτελέστηκαν και η απώλεια τουλάχιστον 30 πρακτόρων θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες στην ιστορία της CIA.

Σήμερα, η υπηρεσία επιχειρεί να προσεγγίσει δυσαρεστημένους αξιωματούχους του Κομμουνιστικού Κόμματος μέσω δημόσιων βίντεο, υποσχόμενη χρήματα και διαφυγή στη Δύση. Παράλληλα, καλεί όσους ενδιαφέρονται να χρησιμοποιούν το πρόγραμμα περιήγησης Tor —το οποίο, όπως αποκάλυψε έρευνα του MintPress News, δημιουργήθηκε με αμερικανική κρατική χρηματοδότηση και σχέσεις με τη CIA.

Zunzuneo: το «Twitter της Κούβας» που ήθελε να ανατρέψει καθεστώτα

Η ψηφιακή παρέμβαση της Ουάσινγκτον δεν σταματά στους ιστότοπους. Το 2010, η USAID, οργανισμός-βιτρίνα της CIA, λάνσαρε την εφαρμογή Zunzuneo —μια φθηνή, αξιόπιστη εναλλακτική του Twitter στην Κούβα. Κρυφός στόχος: η σταδιακή διάδοση αντικυβερνητικών μηνυμάτων και, εν τέλει, η κινητοποίηση σε διαδηλώσεις. Η εμπλοκή του ίδιου του Τζακ Ντόρσεϊ εξετάστηκε, αν και δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Το Zunzuneo έκλεισε το 2012.

Η διείσδυση στα μέσα ενημέρωσης και τα social media

Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν νέες μεθόδους επηρεασμού. Η διακοπή χρηματοδότησης της USAID επί Τραμπ αποκάλυψε ένα τεράστιο δίκτυο 6.200 δημοσιογράφων σε σχεδόν 1.000 ειδησεογραφικούς οργανισμούς, οι οποίοι πληρώνονταν για να προωθούν φιλοαμερικανική γραμμή στις χώρες τους.

Από την Ουκρανία έως τη Λευκορωσία και το Ιράν, δεκάδες ΜΜΕ αντιμετώπισαν οικονομική κατάρρευση όταν κόπηκε η αμερικανική στήριξη. Στην Ουκρανία, το 90% των μέσων βασίζεται στην USAID, ενώ στη Λευκορωσία το ποσοστό φτάνει το 60%.

Η επιρροή της CIA φτάνει πλέον στην καρδιά της Silicon Valley. Πρώην στελέχη της υπηρεσίας καταλαμβάνουν νευραλγικές θέσεις σε κολοσσούς όπως το Facebook και η Google. Ο Άαρον Μπέρμαν, πρώην αξιωματικός της CIA, σήμερα καθορίζει τι «επιτρέπεται» να κυκλοφορεί στο Facebook, ενώ η Ζακλίν Λοπούρ, με εμπειρία στη Μέση Ανατολή, επηρεάζει τη στρατηγική ασφάλειας της Google.

Η σημερινή κατασκοπεία δεν χρειάζεται πλέον φυσική παρουσία. Εκτελείται με apps, ψεύτικες πλατφόρμες, και εξειδικευμένο λογισμικό επικοινωνίας. Για τους πληροφοριοδότες, όμως, το ρίσκο παραμένει το ίδιο: υψηλό. Όπως αποδεικνύει η περίπτωση του Χοσεϊνί, η CIA δεν δίνει καμία εγγύηση για τη ζωή όσων στρατολογεί.

Κατασκοπεία Μυστικές υπηρεσίες CIA Ιράν ΗΠΑ Κίνα Γαλλία Γερμανία LIFE