Γητευτής και άνθρωπος προέδρου! Ταινίες με Ρέντφορντ που πρέπει να δείτε

Ο θάνατος του Ρόμπερτ Ρέντφορντ σε ηλικία 89 ετών βύθισε σε πένθος τον κόσμο του κηνηματογράφου. Υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα του αμερικανικού σινεμά. Από τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 μέχρι την ώριμη περίοδο της καριέρας του, γοήτευσε ως ηθοποιός, δημιούργησε ως σκηνοθέτης και σημάδεψε με την παρουσία του την πολιτιστική ζωή των ΗΠΑ.

Εμβληματικός γόης της μεγάλης οθόνης, σταρ λαμπερού διαμετρήματος, υπόδειγμα στυλ και ήθους, ο Ρέντφορντ σημάδεψε το αμερικανικό σινεμά με τρόπο που λίγοι πέτυχαν. Ηγετική φιγούρα του φιλελεύθερου Χόλιγουντ των ’70s, ιδρυτής του Sundance Festival, σκηνοθέτης που τόλμησε να ανανεώσει το αμερικανικό σινεμά και ηθοποιός αδιανόητα αδικημένος από τον θεσμό των Όσκαρ, υπήρξε πάντα κάτι παραπάνω από σταρ. Ένας bigger than life καλλιτέχνης, που όμως επέμεινε σε μια απλότητα σπάνια, πολύτιμη, σχεδόν μαγική.

Η διαδρομή του στο σινεμά ξεκίνησε με το χαμόγελο και τη δροσιά του Barefoot in the Park (1967), δίπλα στην Τζέιν Φόντα, για να μετατραπεί σχεδόν αμέσως σε μύθο με το Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969) του Τζορτζ Ρόι Χιλ. Ο ρόλος του Sundance Kid δεν καθιέρωσε μόνο τον ίδιο ως πρωταγωνιστή πρώτης γραμμής, αλλά έδωσε και το όνομα στο φεστιβάλ που χρόνια αργότερα θα άλλαζε το τοπίο του ανεξάρτητου σινεμά.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ο Ρέντφορντ σφραγίζει την εικόνα του με ερμηνείες που συνδυάζουν τη γοητεία με την κοινωνική παρατήρηση: στον Jeremiah Johnson (1972) του Σίντνεϊ Πόλακ, ένας μοναχικός κυνηγός στα χιονισμένα βουνά γίνεται σύμβολο ατομικής ελευθερίας, ενώ την ίδια χρονιά στο The Candidate (1972) του Μάικλ Ρίτσι, ο νεαρός υποψήφιος γερουσιαστής Μπιλ ΜακΚέι συντρίβεται από τη μηχανή της πολιτικής.

Το 1973 σηματοδοτεί την απογείωση: το The Sting, ξανά με τον Πολ Νιούμαν, γίνεται θρίαμβος, ένα απολαυστικό γαϊτανάκι εξαπάτησης που χαρίζει στον Ρέντφορντ τη μοναδική του οσκαρική υποψηφιότητα για Α΄ Ανδρικό Ρόλο· την ίδια χρονιά, καίει καρδιές στο ρομαντικό ορόσημο The Way We Were με την Μπάρμπρα Στρέιζαντ. Ακολουθεί το The Great Gatsby (1974), όπου ενσαρκώνει με απίστευτη κομψότητα τον μυθικό Γκάτσμπι, το Three Days of the Condor (1975), ένα από τα πιο εμβληματικά πολιτικά θρίλερ των ’70s, και φυσικά το All the President’s Men (1976) του Άλαν Πάκουλα, την απόλυτη δημοσιογραφική ταινία που απέδειξε πόσο βαθιά τον απασχολούσε η σχέση θεσμών και αλήθειας.

Τα ’80s ανοίγουν με το Brubaker (1980) και κορυφώνονται με το Ordinary People, το σκηνοθετικό του ντεμπούτο που σάρωσε στα Όσκαρ, χαρίζοντάς του το βραβείο Σκηνοθεσίας. Στο The Natural (1984) μεταμορφώνεται σε μυθική φιγούρα του μπέιζμπολ, για να βρεθεί το 1985 στο Out of Africa του Πόλακ, ένα ρομαντικό έπος που καθιέρωσε οριστικά τον Ρέντφορντ ως αρχετυπικό ήρωα της αμερικανικής οスク

Τα ’90s φέρνουν τον ώριμο, πιο πειραματικό Ρέντφορντ: από το Havana (1990) και το χαριτωμένο Sneakers (1992) μέχρι το Indecent Proposal (1993), και βέβαια το Quiz Show (1994), όπου ως σκηνοθέτης ανατέμνει με οξυδέρκεια τις ψευδαισθήσεις της αμερικανικής τηλεόρασης. Η δεκαετία κλείνει με το The Horse Whisperer (1998), μια ταινία που σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί, προσφέροντας ίσως την πιο τρυφερή ερμηνεία του.

Στη νέα χιλιετία, ο Ρέντφορντ δείχνει πως δεν φοβάται να τσαλακώσει τη γοητεία του: Spy Game (2001), Lions for Lambs (2007), The Company You Keep (2012), και κυρίως το αριστουργηματικό All Is Lost (2013) του Τζ. Σ. Τσάντορ, όπου μόνος του στη θάλασσα αποδεικνύει ότι το “less is more” μπορεί να γίνει υποκριτικό μάθημα. Το κύκνειο άσμα του, το The Old Man & the Gun (2018), είναι ένας συγκινητικός αποχαιρετισμός, γεμάτος φινέτσα, σε μια καριέρα που άγγιξε τα όρια του μύθου.

Οι New York Times σε σχετικό τους αφιέρωμα ξεχωρίζουν 15 ταινίες του, που αξίζει να δει κανείς ξανά σήμερα. Από αυτές αυτή που έχει σχέση με τον αθλητισμό, μιας και είμαστε αθλητικό σάιτ, είναι το "The Natural", το οποίο αναφέρεται  σε έναν ταλαντούχο μπέιζμπολίστα που επιστρέφει στο γήπεδο σε ώριμη ηλικία και έγινε κλασική στο είδος του αθλητικού σινεμά, παρά τις μέτριες κριτικές στην εποχή της. Για τον κόσμο της δημοσιογραφίας άκρως ενδιαφέρουσα είναι η ταινία "All the President’s Men", όπου ο Ρέντφορντ ενσαρκώνει τον Μπομπ Γούντγουορντ, τον δημοσιογράφο που μαζί με τον Καρλ Μπέρνστιν αποκάλυψαν το σκάνδαλο Watergate.

Δείτε τη λίστα που ξεχωρίζουν οι New York Times:

1967 – Barefoot in the Park

Στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου του Νιλ Σάιμον, ο Ρέντφορντ συναντά την Τζέιν Φόντα σε μια ανάλαφρη ρομαντική κωμωδία. Ενσαρκώνει τον νευρικό, νεόνυμφο Πολ Μπράτερ που δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στη μποέμικη ζωή του Γκρίνουιτς Βίλατζ. Ένα πρώιμο δείγμα του κωμικού του ταλέντου.

1969 – Butch Cassidy and the Sundance Kid

Η πρώτη συνεργασία με τον Πολ Νιούμαν, σε σκηνοθεσία Τζορτζ Ρόι Χιλ. Ο Ρέντφορντ στον ρόλο του «Sundance Kid» έδεσε μοναδικά με τον ατίθασο «Butch Cassidy» του Νιούμαν, δημιουργώντας ένα από τα πιο θρυλικά δίδυμα της μεγάλης οθόνης.

1972 – The Candidate

Σε σκηνοθεσία Μάικλ Ρίτσι, ο Ρέντφορντ ενσαρκώνει τον Μπιλ ΜακΚέι, έναν ιδεαλιστή που μπαίνει στην πολιτική, για να αλλοιωθεί τελικά από τον εκλογικό αγώνα. Η ταινία θεωρείται προφητική για τον τρόπο που αναδεικνύει την κυνικότητα της πολιτικής επικοινωνίας.

1973 – The Sting

Επιστροφή στο πλευρό του Νιούμαν, πάλι με τον Χιλ στη σκηνοθεσία. Δύο απατεώνες της εποχής της Μεγάλης Ύφεσης στήνουν μια μεγαλοπρεπή κομπίνα σε βάρος μαφιόζου. Η ταινία τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και καθιέρωσε το δίδυμο Νιούμαν–Ρέντφορντ ως θρύλο.

1973 – The Way We Were

Ο Σίντνεϊ Πόλακ σκηνοθετεί την εμβληματική ρομαντική ταινία με την Μπάρμπρα Στρέιζαντ. Ο Ρέντφορντ στον ρόλο του γοητευτικού Χάμπελ μένει στην ιστορία, όπως και η μελαγχολική σκηνή στο Πλάζα Χοτέλ.

1975 – Three Days of the Condor

Ένα από τα καλύτερα πολιτικά θρίλερ των ’70s. Ο Ρέντφορντ υποδύεται τον πράκτορα της CIA, κωδικό «Condor», που παλεύει να επιβιώσει μετά τη δολοφονία των συναδέλφων του. Σκηνοθεσία Σίντνεϊ Πόλακ.

1976 – All the President’s Men

Ο Ρέντφορντ ενσαρκώνει τον Μπομπ Γούντγουορντ, τον δημοσιογράφο που μαζί με τον Καρλ Μπέρνστιν αποκάλυψαν το σκάνδαλο Watergate. Η ταινία του Άλαν Τζ. Πακούλα είναι ύμνος στην ερευνητική δημοσιογραφία και ο Ρέντφορντ έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να γυριστεί.

1980 – Ordinary People

Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, που κέρδισε τέσσερα Όσκαρ, ανάμεσά τους Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας. Ένα δυνατό δράμα για μια οικογένεια που παλεύει με το πένθος, με ερμηνείες-σταθμό από τους Ντόναλντ Σάδερλαντ, Μέρι Τάιλερ Μουρ και Τίμοθι Χάτον.

1984 – The Natural

Ο Ρέντφορντ στον ρόλο του Ρόι Χομπς, ενός ταλαντούχου μπέιζμπολίστα που επιστρέφει στο γήπεδο σε ώριμη ηλικία. Η ταινία του Μπάρι Λέβινσον έγινε κλασική στο είδος του αθλητικού σινεμά, παρά τις μέτριες κριτικές στην εποχή της.

1992 – Sneakers

Μια ανάλαφρη ταινία συνωμοσίας όπου ο Ρέντφορντ ηγείται μιας ομάδας «χακεράδων» ασφαλείας. Δίπλα του οι Σίντνεϊ Πουατιέ, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Νταν Άικροιντ και Ρίβερ Φίνιξ. Μια cult ταινία που απέκτησε φανατικό κοινό.

1994 – Quiz Show

Ως σκηνοθέτης, ο Ρέντφορντ αναπαριστά το σκάνδαλο των στημένων τηλεπαιχνιδιών της δεκαετίας του ’50. Με τον Ρέιφ Φάινς και τον Τζον Τουρτούρο, πρόκειται για μια μελέτη πάνω στην αλήθεια, το ψέμα και τη δημόσια εικόνα στην Αμερική.

1998 – The Horse Whisperer

Ο ίδιος πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί την ταινία βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα. Στον ρόλο του εκπαιδευτή αλόγων Τομ Μπούκερ, συνυπάρχει με την Κρίστιν Σκοτ Τόμας και μια νεαρή Σκάρλετ Γιόχανσον. Ένα ρομαντικό δράμα που ανέδειξε τον Ρέντφορντ ως συμβολική φιγούρα της αμερικανικής Δύσης.

2013 – All Is Lost

Σε μια από τις πιο απαιτητικές ερμηνείες του, ο Ρέντφορντ παλεύει μόνος του στη θάλασσα μετά το ατύχημα του σκάφους του. Με ελάχιστο διάλογο, η ταινία του Τζ. Σ. Τσάντορ αποτελεί σπουδή στην αντοχή και την εσωτερική δύναμη.

2016 – Pete’s Dragon

Συμμετοχή σε μια «διαφορετική» ταινία, το remake της Disney. Ο Ρέντφορντ υποδύεται τον ηλικιωμένο που πιστεύει στο δράκο του δάσους, δίνοντας στο παιδικό παραμύθι το κύρος της δικής του παρουσίας.

2018 – The Old Man & the Gun

Το κύκνειο άσμα του. Ο Ρέντφορντ υποδύεται τον πραγματικό ληστή τραπεζών Φόρεστ Τάκερ, με γοητεία που θυμίζει τις πρώτες του ταινίες. Σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λόουερι, με τη Σίσι Σπέισεκ να τον πλαισιώνει. Ένας αποχαιρετισμός με στυλ και φινέτσα.

Ένας ζωντανός θρύλος

O Ρέντφορντ δεν υπήρξε απλώς κινηματογραφικός σταρ, αλλά δημιουργός που συνέβαλε ουσιαστικά στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτιστικής ταυτότητας. Οι ταινίες του, διαθέσιμες πλέον σε μεγάλες πλατφόρμες streaming, θυμίζουν γιατί παραμένει ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς και σκηνοθέτες της εποχής του.  Πέρα από τις ερμηνείες και τη σκηνοθεσία, η ίδρυση του Sundance Film Festival ίσως είναι η πιο διαρκής του κληρονομιά: ένας θεσμός που άλλαξε για πάντα το ανεξάρτητο σινεμά, δίνοντας φωνή σε μια νέα γενιά δημιουργών. Ο Ρέντφορντ υπήρξε ταυτόχρονα σταρ και ανήσυχος καλλιτέχνης· γόης και πολιτικός σχολιαστής· bigger than life και απλός, σχεδόν σεμνός. Και γι’ αυτό, θα παραμένει για πάντα ένα από τα πιο πολύτιμα κεφάλαια της κινηματογραφικής ιστορίας.