Σε νέο γύρο έντασης οδηγούνται οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας, αυτή τη φορά με φόντο το πυρηνικό τους οπλοστάσιο, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να στείλει μήνυμα ισχύος στο Κρεμλίνο, προαναγγέλλοντας την ανάπτυξη δύο πυρηνικών υποβρυχίων «σε κατάλληλες θέσεις». Η κίνησή του έρχεται ως απάντηση σε δηλώσεις του Ντμίτρι Μεντβέντεφ, με τον οποίο ενεπλάκη σε δημόσια διαμάχη τις τελευταίες ημέρες, και συνιστά σαφή κλιμάκωση στη ρητορική της Ουάσιγκτον απέναντι στη Μόσχα.
Το αξιοσημείωτο είναι πως ο Αμερικανός πρόεδρος αγγίζει για πρώτη φορά εδώ και επτά χρόνια –από την περίφημη «απειλή με το πυρηνικό κουμπί» προς τον Κιμ Γιονγκ Ουν– ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα, επαναφέροντας στο προσκήνιο τον ρόλο των αμερικανικών πυρηνικών δυνάμεων.

Μόσχα: «Δεν τρομάζουμε από λόγια»
Η απάντηση από τη ρωσική πλευρά δεν ήρθε επίσημα από το Κρεμλίνο ή το Υπουργείο Εξωτερικών, αλλά μέσω πολιτικών προσώπων και κρατικών μέσων. Ο πρώην στρατηγός και βουλευτής της Δούμας, Λεονίντ Ιβλέφ, δήλωσε στο Tass ότι η εν λόγω απειλή δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο για την ασφάλεια της Ρωσίας, ενώ ο συνάδελφός του Βίκτορ Βοντολάτσκι υποβάθμισε τη σημασία των δηλώσεων Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι «κανείς δεν παίρνει στα σοβαρά έναν πρόεδρο που αλλάζει συνεχώς άποψη».
Ο πολιτικός επιστήμονας Σεργκέι Μάρκοφ, σε μια πιο αιχμηρή αντίδραση μέσω Telegram, κατηγόρησε τον Τραμπ για ανευθυνότητα και απώλεια κάθε αίσθησης μέτρου, σχολιάζοντας ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ ουσιαστικά επιβεβαιώνει τις πρόσφατες προειδοποιήσεις Μεντβέντεφ για κίνδυνο πυρηνικού πολέμου.
Η σκιά του Oreshnik
Την ίδια ώρα, στη Μόσχα επανέρχονται σενάρια «αντικατοπτρισμού» της αμερικανικής παρουσίας μέσω της ανάπτυξης ρωσικών πυραυλικών συστημάτων σε φιλικά εδάφη. Ο Αλεξάντρ Στεπάνοφ, στρατιωτικός αναλυτής και στέλεχος της Ρωσικής Προεδρικής Ακαδημίας, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μεταφοράς των νέων υπερηχητικών πυραύλων Oreshnik σε χώρες της Λατινικής Αμερικής ή της Καραϊβικής, όπως η Βενεζουέλα και η Κούβα, ενισχύοντας τη «παγκόσμια στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας».
Ο ίδιος έκανε λόγο για δεκάδες μονάδες Oreshnik που θα κατασκευάζονται ετησίως, υποστηρίζοντας ότι η μαζική παραγωγή είναι ήδη σε εξέλιξη και πως μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν παραδοθεί και στη Λευκορωσία. Μιλώντας για την ευρύτερη στρατιωτική εξίσωση, επεσήμανε την ενίσχυση του οπλοστασίου των ΗΠΑ με 32 πυραύλους Tomahawk και αύξηση της παραγωγής των HIMARS από 60 σε 92 μονάδες ετησίως.
Επίδειξη δύναμης ή επικίνδυνη παρέκκλιση;
Παρά την κλιμάκωση της ρητορικής, αναλυτές στις ΗΠΑ βλέπουν τις δηλώσεις Τραμπ ως συμβολική κίνηση. Ο καθηγητής Κρίστιαν Λάμερτ από το Ινστιτούτο Τζον Φ. Κένεντι του Βερολίνου εξηγεί ότι η ανάπτυξη υποβρυχίων δεν συνιστά νέα στρατιωτική πραγματικότητα, αλλά περισσότερο ένα πολιτικό μήνυμα. Όπως λέει, αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια ήδη επιχειρούν σταθερά στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό και διαθέτουν την επιχειρησιακή δυνατότητα να πλήξουν στόχους στη Ρωσία οποιαδήποτε στιγμή.
Ωστόσο, η δημόσια αναφορά στην ανάπτυξή τους από έναν πρόεδρο των ΗΠΑ θεωρείται σπάνιο φαινόμενο και πιθανώς επικίνδυνο. Ο Λάμερτ προειδοποιεί ότι τέτοιες δηλώσεις «σπάνε» την παράδοση αυτοσυγκράτησης στην αμερικανική πυρηνική πολιτική και ενέχουν τον κίνδυνο παρερμηνειών και λανθασμένων υπολογισμών, ιδίως σε ένα ήδη τεταμένο γεωπολιτικό σκηνικό.
Με τις δύο υπερδυνάμεις να επιδίδονται σε λεκτικούς και εξοπλιστικούς ελιγμούς, το πυρηνικό ρολόι μοιάζει να ξαναμετρά δευτερόλεπτα προς τη λάθος κατεύθυνση.
