Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ έχει ανατρέψει τους υπολογισμούς της Ινδίας για μια «ειδική σχέση» με τις ΗΠΑ.
Όπως σημειώνει ο ιστορικός και συγγραφέας Μουκούλ Κεσάβαν σε ανάλυσή του στον Guardian με τίτλο “Τυφλωμένος από τον Τραμπ, ο Μόντι μαθαίνει σκληρά μαθήματα για τη θέση της Ινδίας στη νέα παγκόσμια τάξη“, το Νέο Δελχί πίστεψε ότι με την οικονομική του ισχύ και τη γεωπολιτική του αξία απέναντι στην Κίνα θα εξασφάλιζε μια θέση ισοτιμίας στο τραπέζι της Ουάσιγκτον. Αντί αυτού, βρέθηκε αντιμέτωπο με σκληρές τιμωρητικές κινήσεις και μια ταπεινωτική υπενθύμιση: οι ΗΠΑ έχουν πελάτες, όχι συμμάχους, εκτός Δύσης.
Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι είχε επενδύσει προσωπικά στην εικόνα στενής σχέσης με τον Τραμπ. Οι δημόσιες εμφανίσεις, τα θερμά αγκαλιάσματα και οι δηλώσεις περί «χημείας» καλλιέργησαν την εντύπωση ότι η Ινδία θα μπορούσε να αποσπάσει μια προνομιακή συμφωνία στο εμπόριο.
Οι πρώτες κινήσεις του Λευκού Οίκου όμως κατέρριψαν τις αυταπάτες! Αρχικά ήρθε δασμός 25% στα ινδικά προϊόντα, υψηλότερος από εκείνον που επιβλήθηκε σε στενούς συμμάχους των ΗΠΑ. Στη συνέχεια, το ποσοστό εκτοξεύτηκε στο 50%, ως «καμπάνα» για τη συνέχιση των αγορών ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία.
Τα χτυπήματα δεν ήταν μόνο οικονομικά. Η σύντομη ένοπλη σύγκρουση Ινδίας–Πακιστάν, μετά από τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ, αντιμετωπίστηκε από τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του Τζ. Ντ. Βανς σαν «καβγάς γειτόνων», όπου η Ουάσιγκτον έπρεπε να επιβάλει πειθαρχία. Η αμερικανική απαίτηση για εγγυήσεις ειρήνης, που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τις φιλοδοξίες του Τραμπ για Νόμπελ, εκλήφθηκε στο Νέο Δελχί ως ευθεία προσβολή.
Στην Ινδία η εικόνα του Μόντι ως διεθνούς ηγέτη καταρρέει. Η στρατηγική της «εξωστρέφειας με όλους» αποδεικνύεται εύθραυστη. Παρά τις ρητορικές περί «στρατηγικής αυτονομίας», η χώρα γλίστρησε σε μια άνιση εξάρτηση από την Ουάσιγκτον, την ώρα που το γεωπολιτικό της βάρος υποτιμάται ή εργαλειοποιείται. Όπως υπογραμμίζει ο Guardian, το πρόβλημα δεν είναι απλώς η προσωπική σχέση Μόντι–Τραμπ, αλλά μια ολόκληρη πολιτική ελίτ που τα τελευταία 25 χρόνια θεώρησε τη Δύση φυσικό σύμμαχο της Ινδίας, παραμελώντας την παραδοσιακή γραμμή μη-ευθυγράμμισης.
Η κρίση αυτή, γράφει ο Κεσάβαν, δείχνει ότι η Ινδία δεν έχει την πολυτέλεια να μιμηθεί την Κίνα σε αντιπαράθεση ισοτιμίας με τις ΗΠΑ, ούτε όμως και να καταντήσει «πελάτης» κατά το ευρωπαϊκό παράδειγμα. Η πορεία της θα είναι μια δύσκολη ισορροπία, ανάμεσα σε αντιφατικές δυνάμεις ενός κόσμου που ξαναμοιράζεται.