Αντιμέτωπη με μια σοβαρή δημογραφική κρίση βρίσκεται η Ελλάδα, καθώς η γήρανση του πληθυσμού και η κατάρρευση της γονιμότητας αναδεικνύονται σε μείζον πρόβλημα για τη χώρα. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, το ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων θα παραμείνει αρνητικό για τις επόμενες τρεις δεκαετίες, θέτοντας σε κίνδυνο την κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα της χώρας.

Μια Χώρα που Χάνει Πληθυσμό

Από το 2011 έως το 2024, η Ελλάδα έχει χάσει περίπου 500.000 κατοίκους, με τους θανάτους να υπερβαίνουν σταθερά τις γεννήσεις και το μεταναστευτικό ισοζύγιο να παραμένει αρνητικό. Το 2023, ο αριθμός των γεννήσεων κατρακύλησε στις 72.300, σχεδόν στο μισό σε σχέση με τις γενιές των δεκαετιών του ’50 και ’60. Παράλληλα, το 23% του πληθυσμού είναι σήμερα άνω των 65 ετών, ενώ οι ηλικιωμένοι ξεπερνούν κατά 1 εκατομμύριο τα παιδιά ηλικίας 0-14 ετών, αποτυπώνοντας μια κοινωνία που γερνάει ραγδαία.

Χαμηλή Γονιμότητα και Αυξανόμενη Ατεκνία

Η διαγενεακή γονιμότητα στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 1,3-1,4 παιδιά ανά γυναίκα, πολύ κάτω από το όριο αναπαραγωγής των 2,07 παιδιών. Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η άνοδος της ατεκνίας, με έναν στους πέντε Έλληνες που γεννήθηκαν γύρω στο 1980 να μην έχει αποκτήσει παιδιά. Οι λόγοι πίσω από αυτή την τάση δεν περιορίζονται μόνο σε οικονομικούς παράγοντες. Η έλλειψη προοπτικής για σταθερή εργασία με αξιοπρεπείς απολαβές, η αναξιοκρατία, το υψηλό κόστος στέγασης και η καθυστέρηση στην αποχώρηση από την οικογενειακή εστία συμβάλλουν στη μείωση των γεννήσεων και στην αύξηση της μέσης ηλικίας τεκνοποίησης.

Μετανάστευση: Χαμένη Ευκαιρία

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η μαζική είσοδος μεταναστών από το 1991 έως το 2010 είχε αναζωογονήσει τον πληθυσμό της Ελλάδας. Ωστόσο, η οικονομική κρίση του 2011 ανέτρεψε αυτή τη δυναμική. Πολλοί νέοι Έλληνες μετανάστευσαν στο εξωτερικό αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες, ενώ μετανάστες που είχαν εγκατασταθεί στη χώρα επέστρεψαν στις πατρίδες τους. Παράλληλα, η Ελλάδα δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τις προσφυγικές ροές της τελευταίας δεκαετίας για να ενισχύσει το δημογραφικό της.

Ύπαιθρος και Πόλεις: Ένα Αδιέξοδο

Η συρρίκνωση του πληθυσμού είναι ιδιαίτερα εμφανής στην ύπαιθρο, όπου χωριά ερημώνουν και οι νέοι μετακινούνται σε αστικά κέντρα ή στο εξωτερικό. Στις πόλεις, το υψηλό κόστος στέγασης καθιστά την οικογενειακή ζωή δυσπρόσιτη, ενώ η έλλειψη ουσιαστικών πολιτικών στήριξης για νέες οικογένειες επιδεινώνει το πρόβλημα. Η μέση ηλικία γάμου και τεκνοποίησης αυξάνεται, οδηγώντας σε λιγότερα παιδιά και σε έναν πληθυσμό που γερνάει συνεχώς.

Μια Δημογραφική Παγίδα

Η Ελλάδα βρίσκεται παγιδευμένη σε έναν φαύλο κύκλο: χαμηλές γεννήσεις, αυξανόμενη ατεκνία, γηράσκων πληθυσμός και διαρροή νέων στο εξωτερικό απειλούν τη βιωσιμότητα του παραγωγικού και ασφαλιστικού συστήματος. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι χωρίς άμεσες και γενναίες πολιτικές για την ενίσχυση της οικογένειας, τη στήριξη της εργασίας και την αξιοποίηση της μετανάστευσης, η χώρα κινδυνεύει με δραματική δημογραφική συρρίκνωση. Η ανάγκη για δράση είναι πιο επιτακτική από ποτέ, καθώς το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας κρέμεται από μια κλωστή.

Δημογραφικό LIFE