Η παχυσαρκία δεν επιβαρύνει μόνο την καρδιά και τον μεταβολισμό. Σύμφωνα με ειδικούς του μυοσκελετικού συστήματος, ο πρώτος μεγάλος «στόχος» της αύξησης του σωματικού βάρους είναι η μέση. Η οσφυαλγία, δηλαδή ο πόνος στη μέση, αποτελεί μία από τις συχνότερες και πιο πρώιμες συνέπειες της παχυσαρκίας, καθώς το σώμα μας δεν είναι κατασκευασμένο για να αντέχει σημαντική υπερφόρτωση.

Το μυοσκελετικό σύστημα –οστά, μύες, τένοντες– έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί αρμονικά μέσα σε πλαίσια φυσιολογικού βάρους. Όταν τα κιλά αυξάνονται απότομα ή για μεγάλο διάστημα, οι αρθρώσεις και οι ιστοί καταπονούνται, προκαλώντας φθορές που εκδηλώνονται με πόνο στη μέση, στα γόνατα και στα κάτω άκρα.

Η άσκηση: «σύμμαχος» ή κίνδυνος;

Η σωματική δραστηριότητα βοηθά, αλλά δεν είναι πάντα ακίνδυνη. Μετά από μεγάλη αύξηση βάρους, η έντονη άσκηση μπορεί να επιβαρύνει περισσότερο ήδη καταπονημένες αρθρώσεις. Γι’ αυτό οι ειδικοί προειδοποιούν: πριν ξεκινήσει κάποιος πρόγραμμα άσκησης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι υπάρχουσες βλάβες ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω φθορά.

Συχνά οι άνθρωποι απευθύνονται στον γιατρό όταν ο πόνος στη μέση ή στις αρθρώσεις έχει γίνει ήδη έντονος. Όμως η πρόληψη –με έλεγχο και έγκαιρη συμβουλή– είναι ζωτικής σημασίας για να μη δημιουργηθούν καταστάσεις δύσκολα αναστρέψιμες.

Πότε απαιτείται ορθοπεδικός έλεγχος

Κάθε ενόχληση σε άρθρωση πρέπει να κινητοποιεί τον ασθενή. Ο ορθοπεδικός μπορεί να καθορίσει την έκταση του προβλήματος και να προτείνει θεραπεία, ώστε να αποφευχθεί επιδείνωση.

Σε πολλές περιπτώσεις, όπως οσφυαλγία ή αρθρίτιδα στα γόνατα, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να προηγείται κάθε άλλης θεραπείας. Η απώλεια βάρους μπορεί να επιβραδύνει τις φθορές ή ακόμη και να τις βελτιώσει θεαματικά. Ακόμη και όταν μια άρθρωση έχει ήδη καταστραφεί, η χειρουργική επέμβαση –π.χ. αντικατάσταση ισχίου ή γόνατος– γίνεται ευκολότερα, ασφαλέστερα και με καλύτερα αποτελέσματα όταν ο ασθενής έχει λιγότερα κιλά.

Αντίστοιχα, η συντηρητική θεραπεία της οσφυαλγίας, όπως φυσικοθεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή, γίνεται πολύ πιο αποτελεσματική μετά την απώλεια των περιττών κιλών.

Πώς γίνεται ο έλεγχος

Ο έλεγχος του μυοσκελετικού πραγματοποιείται από ορθοπεδικό ή νευροχειρουργό. Περιλαμβάνει:

λήψη ιατρικού ιστορικού

αξιολόγηση προηγούμενων προβλημάτων, όπως κήλες δίσκου, φθορές ισχίου ή γόνατος, αυχενικό ή σπονδυλολίσθηση

απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, αξονική ή μαγνητική τομογραφία), όταν χρειάζονται

Εφόσον υπάρχει θεράπων ορθοπεδικός, η συνεργασία με αυτόν θεωρείται απαραίτητη, ενώ κάθε πρόσφατη εξέταση πρέπει να προσκομίζεται για ακριβέστερη διάγνωση.

Το συμπέρασμα

Η παχυσαρκία επιβαρύνει καθοριστικά τη μέση και τις αρθρώσεις. Ο πόνος δεν είναι «απλή ενόχληση», αλλά προειδοποίηση ότι το μυοσκελετικό σύστημα έχει φτάσει στα όριά του. Η έγκαιρη απώλεια βάρους, ο εξειδικευμένος έλεγχος και η κατάλληλη καθοδήγηση μπορούν να προλάβουν σοβαρές βλάβες και να εξασφαλίσουν καλύτερη ποιότητα ζωής.

LIFE